Версааллааҕы сөбүлэҥ
Версааллааҕы сөбүлэҥ диэн биэс дойду (Франция, Германия, Британия, Австро-Венгрия уонна АХШ ыккардыларыгар эйэ сөбүлэҥэ. 1919 сыллаахха илии баттаммыта, онно Германия салалтата кыттыбатаҕа.
Французтар сөбүлэҥи Германия аныгы сэриини сатаан саҕалаабат гына оҥоро сатаабыта. Ол иһин армията 6 мөл. киһиттэн 100 тыһ. дылы аччатыллыахтаах, уонна подводнай лодкалартан, самолеттартан уонна артиллериятын улахан аҥарыттан аккастаныахтаах этэ. Флота биир эрэ крейсерга дылы аччыахтаах этэ. Ону тэҥэ Аан дойду бастакы сэриитигэр былдьаабыт сирдэрин Францияҕа уонна Польшаҕа төнүннэриэхтээх этэ уонна бары колонияларын. Ыар сүгэһэринэн экономикаҕа репарация, ол аата сэриигэ сүтэриилэри компенсация төлөбүрэ ааспыта. Суммата суруллубатах этэ, Германия Аан дойду бастакы сэриитин компенсациятын 2010 сыллаахха эрэ төлөөбүтэ..
Бу сөбүлэҥ Германияҕа эйэ диктата этэ, ол иһин националистар уонна Адольф Гитлер былааска кэлэригэр биир улахан биричиинэ буолбута.
Сөбүлэҥ быһыытынан саҥа тэрилтэ - Нациялар Лигалара тэриллибитэ. Аан дойду сорох боппуруостарын быһаарар буолбута, ол гынан баран Аан дойду иккис сэриитин тохтотор кыаҕа суоҕа.