Дадаскинов Степан Егорович

Дадаскинов Степан Егорович (20.08.1933—29.03.2011) — "Геван" эрэдээксийэни олохтообут суруналыыс, бэйиэт, прозаик.

Олоҕун олуктара уларыт

1933 сыллаахха Үөһээ Бүлүү II-с Боотулу нэһилиэгэр атырдьах ыйын 20 күнүгэр төрөөбүт.
1954 сыллаахха Дьокуускайдааҕы фельдшердар-акушердар оскуолаларын бүтэрбитэ.
1954—1958 сылларга фельдшерынан үлэлээбитэ.
1958—1961 сылларга Үөһээ Бүлүүтээҕи оройуон хаһыатын литературнай үлэһитэ.
1961 сыллаахтан корреспондент, режиссер, отдел сэбиэдиссэйэ, «Геван» редакция эрэдээктэрэ.
1967 сыллаахха Саха государственнай университетын бүтэрбитэ.
2011 сыллаахха кулун тутар 29 күнүгэр күн сириттэн барбыт^[1].

Айар үлэтэ уларыт

1960 сыллаахха хоһооннорун бастакы кинигэтэ тахсыбыта «Бүлүү долгуннара».
«Эргиллии» диэн үс кинигэлээх роман.

Драмалара Саха театрыгар уонна Ньурба театрыгар туруоруллубуттара:

«Муус төлөнө»;
«Им сүтүүтэ»;
В. Протодьяконов-Кулантайы кытта «Манчаары туһунан тойук» опера либреттотын суруйбута (композитордар Г. Комраков, Э. Алексеев);
«Саха дьоло» кантата уонна ораториялары (композитор Г. Комраков);
«Огни седого Вилюя» (композитор Н. Берестов);
«Северная легенда» (композитор Г. Комраков), «Слава России» (композитор Г. Комраков);
«Алтан үөрүүтэ» балет либреттотын ааптара (композитор Г. Литинскэй).

Дадаскинов араадьыйаҕа уонна телевидениеҕа тахсар «Геван» биэриини бэлэмниир итинник ааттаах эрэдээксийэ олохтооччута. Биэриилэрэ 90-с сыллар саҕаланыыларыттан эбээн, эбэҥки, дьүкээбил, саха уонна нуучча тылларынан тахсаллар. Бу биэриилэргэ хоту аҕыйах ахсааннаах омуктарын тылларын уонна култуураларын харыстааһыҥҥа уонна сайыннарыыга аналлаах боппуруостар көтөҕүллэллэр. Холобур таҥас тигиитин, ас астааһынын уратылара. Бу эрэдээксийэ үлэтин түмүгэр НКИК «Саха» пуондатыгар ханна да атын сиргэ суох туундара культуратын матырыйааллара хомулла сыталлар.

Наҕараадалара уонна ытык ааттара уларыт

РСФСР культуратын үтүөлээх үлэһитэ
Саха АССР культуратын үтүөлээх үлэһитэ
Орто Халыма улууһун Ытык олохтооҕо^[2]

Тахсыбыт кинигэлэрэ уларыт

Ырыабытын бүгүн ыллыах / Степан Дадаскинов; [муз. эрэд. З. Степанов]. — Дьокуускай: Сайдам, 2007. — 176 с.
Бүлүү долгуннара: Хоһооннор. — Дьокуускай: Кинигэ изд-вота, 1964. — 40 с.
Кубалаах күөл: хоһооннор. — Дьокуускай: Кинигэ изд-вота, 1977. — 64 с.
Күн киириэн баҕарбат: Хоһооннор, поэмалар. — Дьокуускай: Кинигэ изд-вота, 1984. — 128 с.
Кыталыктар үҥкүүлэрэ: Кэпсээн. — Дьокуускай: Кинигэ изд-вота, 1983. — 64 с.
Эргиллии: Роман. — Дьокуускай: Кинигэ изд-вота, 1986—1992. 1 кинигэ. — Эргиллии. — 374 с.; 2 кинигэ. — Кырса суола. — 244 с.; 3 кинигэ. — Харчы. — 352 с.
Буурҕа түүн: Кыра саастаах оҕолорго кэпсээннэр. — Дьокуускай: Бичик, 1993. — 24 с.
Күүтүү: Кэпсээннэр. — Дьокуускай: Кинигэ изд-вота, 1995. — 192 с.
Симфония тундры: Стихи и поэма /Пер. Б. Авсарагова. — М.: Современник, 1979. — 63 с.

Кини туһунан уларыт

Мартинович А. Обретая самостоятельность //Полярная звезда. — 1980. — № 3. — с. 104—106.
Сивцев В. Маамыктаны быраҕарга үөрэнэн //Хотугу сулус. — 1983. — №8. — с. 74—75.
Хабарова Х. И. Хотугу дойдуга таптал //Хотугу сулус. — 1989. — № 8. — с. 101—103.

Быһаарыылар уларыт

Сигэлэр уларыт

[1] Уххан сирэ:Умер поэт Степан Дадаскинов

[2] Официальный информационный портал Республики Саха (Якутия):Почетные граждане Среднеколымского улуса Архыыптаммыт 2013, Ахсынньы 14 күнүгэр.

[1]

[2]