Петров Николай Егорович

Петров Николай Егорович — саха тылын модальноһын чинчийбит лингвист, филология билимин дуоктара, профессор.

Петров Николай Егорович

Олоҕун олуктара

уларыт
  • 1929 сыллаахха кулун тутар 30 күнүгэр Саха АССР Сунтаар улууһугар Дьаархан нэһилиэгин Түбэйигэр төрөөбүтэ.
  • 1950—1953 сс. — учууталлаабыта, оскуола директорынан үлэлээбитэ.
  • 1953—1959 сс. — педагогическай Институтка, ол кэннэ ССРС билимнэрин Академиятын Сибиирдээҕи салаатыгар Дьокуускайдааҕы филиалга аспирантураҕа үөрэммитэ.
  • 1956 с. — Дьокуускайдааҕы педагогическай Институту бүтэрбитэ.
  • 1959 с. — тыл, литература уонна история Институтугар младшай научнай үлэһит.
  • 1963—1986 сс. — тыл салаатын сэбиэдиссэйэ, ол кэннэ саха тылын грамматикатын уонна диалектологиятын салаатын сэбиэдиссэйэ.
  • 1963 с. — филология билимин кандидатыгар «Служебные имена и послелоги в якутском языке» тиэмэҕэ диссертациятын ситиһиилээхтик көмүскээбитэ.
  • 1983 с. — филология билимин докторыгар «Языковая модальность и средства ее выражения в якутском языке» тиэмэҕэ диссертациятын ситиһиилээхтик көмүскээбитэ.
  • 1986—1991 сс. — главнай научнай үлэһит.
  • 1991—1997 сс. — тыл үөрэҕин салаатыгар ведущай научнай үлэһит.
  • 1998 с. — Саха государственнай университетыгар саха тылын кафедратын профессора.

Н. Е. Петров үлэтин сүрүн хайысхала — саха тылын грамматиката. 200-н тахса үлэни суруйбута, ол иһигэр 40 кинигэни, 5 монографияны.

Сүрүн үлэлэрэ

уларыт
  • «Частицы в якутском языке» (Якутск, 1978), монография.
  • «О содержании и объеме языковой модальности» (Новосибирск, 1982), монография.
  • «Модальные слова в якутском языке» (Новосибирск, 1984), монография.
  • «Модальные сочетания в якутском языке» (М., 1988), монография.
  • «Синтаксические средства модальности в якутском языке» (Новосибирск, 1999), монография.
  • «Очерк развития якутского литературного языка в советскую эпоху» (Якутск, 1971).
  • «Грамматика современного якутского литературного языка. Фонетика и морфология» (М., 1982).
  • «Справочник личных имен народов РСФСР». Изд. 3-е испр. (М., 1987)
  • «Краткий очерк истории развития якутской детской литературы» (Якутск, 1959), хос сааптар.
  • «Якутский язык. Указатель литературы» (Якутск, 1958), справочник.
  • «Якутско-русский словарь» (М., 1972), хос ааптар.
  • «Орфографического словаря якутского языка», хос сааптар.
  • «Свода правил якутской орфографии» (Якутск, 1963), хос ааптар.
  • «Саха омук былыргы историятыттан» (Якутск, 2003).
  • «Великий запевала осуохая и лучший тойуксут. Из творческой биографии С.А.Зверева» (Якутск, 1994), брошюра.
  • «Мы, якуты, можем развивать говорящую музыку» (Якутск, 1995), брошюра.
Кинигэлэрэ
уларыт
  • «Экологические поэмы» (Якутск, 1994).
  • «В доме осуохая» (Якутск, 1994).
  • «Осуохай в школе» (Якутск, 1989).
  • «Алгысы, благопожелания, тойуки» (Якутск, 1995).

Наҕараадалара уонна ытык ааттара

уларыт
  • Саха Республикатын билимин үтүөлээх үлэһитэ
  • Россия билимнэрин Академиятын Сибиирдээҕи салаатын үтүөлээх бэтэрээнэ
  • Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо

Н. Е. Петров туһунан

уларыт
  • Борисов Г. Инники — сырдык саҕахтар (Впереди — яркие горизонты) // «Эдэр коммунист». — 1966. — Ахсынньы 21 к.
  • Барашков П. Исследователь якутского языка //«За науку в Сибири». — 1979. — 14 июня.
  • Васильев Ю. Наукаҕа саҥа доктор (Новый доктор науки) //«Кыым». — 1984. — От ыйын 29 к.
  • Пахомов А. Төрөөбүт тыл умсулҕана (Увлечение родным языком) //«Кыым». — 1985. — Кулун тутар 26 к.
  • Васильев Ю. Языковая модальность и средства ее выражения в якутском языке. О защите докторской диссертации //«Советская тюркология». — 1985. — № 1. — С. 105.
  • Убрятова Е. И. Изучение тюркских языков Сибири (1981—1985) // «Советская тюркология». — 1987. — № 1. — С. 84—94.
  • Дешериева Т. И. О соотношении модальности и предикативности // «Вопросы языкознания». — 1987. — № 1. — С. 34, 41.
  • Васильев Ю., Ефремов Н. Николай Егорович Петров // «Советская тюркология». — 1989. — № 4. — С. 124—125.
  • Алексеев В. Саха бөдөҥ ученайа (Крупный якутский ученый) //«Арчы» («Забота») — 1995. — Тохсунньу 19 к.; Он же. В ряду ведущих ученых // Республика Саха. — 1994. — 12 апр.

Сигэлэр

уларыт