Самсонов Александр Парфеньевич
.
| Александр Самсонов | |||
 | |||
| Үлэтэ: |
опера ырыаһыта | ||
|---|---|---|---|
| Төрөөбүт күнэ: |
11 ыам ыйын 1935 (88 саастаах) | ||
| Төрөөбүт сирэ: |
Хаптаҕай с., Мэҥэ-Хаҥалас улууһа, Саха АССР | ||
| Дойдута: | |||
| Аҕата: | |||
| Ийэтэ: | |||
| Наҕараадалара: |
| ||
Самсонов Александр Парфеньевич — Российскай Федерация үтүөлээх артыыһа, саха норуодунай артыыһа.
Олоҕун олуктара уларыт
- 1935 сыллаахха ыам ыйын 11 күнүгэр Мэҥэ-Хаҥалас улууһугар Хаптаҕай сэлиэнньэҕэ учууталлар дьиэ кэргэннэригэр төрөөбүт.
- Хатас сэттэ кылаастаах оскуолатыгар, Дьокуускай 2 уонна 9 №-дээх оскуолаларыгар үөрэммит.
- 1957 с. Саха государственнай университетын тыл үөрэҕин факультетын бүтэрбит.
- 1958—1960 сс. — Сэбиэскэй Аармыйа кэккэтигэр сулууспалаабыт. Сулууспатын кэмигэр ырыа уонна үҥкүү ансамбылыгар кыттыбыт.
- Аармыйа кэнниттэн Дьокуускайдааҕы педагогическай училищеҕа музыка салаатыгар үөрэммит.
- 1964 с. — Дьокуускайдааҕы музыкальнай училищеҕа көһөн үөрэҕин салҕаабыт.
- 1964—1965 сс. — П. И. Чайковскай аатынан Москватааҕы государственнай консерваторияҕа туттарсан РСФСР искусствотын үтүөлээх деятелэ Д. А. Гамрекели кылааһыгар үөрэммит.
- 1980—1982 сс. — Саха государственнай музыкальнай театрын директора.
Айар үлэтэ уларыт
Ыллаабыт партиялара уларыт
- Сильвио (Паяцы, Р. Леонковалло)
- Шарплес (Чио-Чио-сан, Дж. Пуччини)
- Пристав (Борис Годунов, М. П. Мусоргский)
- Елецкий (Пиковая дама)
- Эбн Хакиа (Иоланта, П. И. Чайковский)
- Листрат (В бурю, Т. Хренников)
- Лоокуут уонна Күннэй (Лоокуут уонна Ньургуһун, Г. Григорян)
- Бэргэн (Колыбельная)
- Сэһэнньит (Сээркээн оҕонньор остуоруйата, З. Степанов)
- Краун (Порги и Бесс, Дж. Гершвин)
- Белогвардеец Араллан (Неугасимое пламя, Н. Берестов)
- Гаспар (Рита, или пиратский треугольник, Г. Доницетти)
- Шуфлери (Званый вечер с итальянцами, Ж. Оффенбах)
- Джеромо (Доротея, Т. Хренников)
Александр Самсонов итини таһынан нуучча норуотун ырыаларын: «Ой, полным полна коробушка», «Вечерний звон», «Живет моя красотка», «Ах, Настасья», «Утес», «Черный ворон», «Как пойду я на быструю речку», «Далеко-далеко степь за Волгу ушла»: А. Варламов, А. Гурилев, П. Булахов, М. Шишкин, Н. Листьев, Н. А. Римский-Корсаков, П. И. Чайковскай, Р. М. Глиэр уо. д. а. аатырбыт романстарын ыллыыр.
Дьиэ кэргэнэ, аймахтара уларыт
- Аҕата — Самсонов Парфений Никитич, РСФСР уонна Саха АССР оскуолаларын үтүөлээх учуутала, Үлэ Кыһыл Знамятын уонна «Бочуот Знага» уордьаннар кавалердара, норуот үөрэҕириитин туйгуна.
- Ийэтэ — Самсонова Надежда Евменьевна, Саха АССР оскуолатын үтүөлээх учуутала, норуот үөрэҕириитин туйгуна, Ленин уордьанын кавалера.
- Убайа — Самсонов Владимир Парфеньевич, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, биллиилээх учуонай.
- Убайа — Самсонов Николай Парфеньевич, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, сэрии хонуутугар өлбүт.
Наҕараадалара уонна ытык ааттара уларыт
А. П. Самсонов туһунан уларыт
2000 с. докумуоннарга олоҕурбут «Певец Великой Победы» (режиссер Н. Санаев) киинэ оҥоһуллубут.
Быһаарыылар уларыт
- ↑ Указ Президиума Верхов. Совета Якут. АССР от 23 авг. 1977 г. // Соц. Якутия. — 1977. — 26 авг.
- ↑ Указ Президиума Верхов. Совета Якут. АССР от 17 окт. 1985 г. // Соц. Якутия. — 1985. — 19 окт.
- ↑ Указ Президента Рос. Федерации от 30 авг. 1996 г. № 1284 // Респ. Саха. — 1996. — 6 авг.; «Саха сирэ». — 1996. Атырдьах ыйын 6 к.
- ↑ Почётные граждане. Официальный сайт окружной администрации города Якутска. Тургутулунна 13 От ыйын 2014.
Өссө маны көр уларыт
Сигэлэр уларыт
- Т.В. Павлова. 70 лет со дня рождения А. П. Самсонова. Национальная библиотека Республики Саха (Якутия). Тургутулунна 13 От ыйын 2014.
- Любовь Расторгуева. И память сердца говорит… // «Северная заря» : хаһыат. — 05.10.2012.