Суунурҕан

Суунурҕан (нууч. баня) диэн, сылаас салгын уонна уу холбоһууларын түмүгэр киһи суунар сирэ.

Үгэс буолбут нуучча өйдөбүлүгэр-киһи сылаас (итии) суунар баанньык (техническэй форматыгар) ууну уонна итии салгын биир дьайыылаах (туроктар уонна Рим бааннарыгар) эбэтэр уу уонна паара (нууччалар паровой уонна финскэй бааннарыгар) оҥоһуллубут дьиэ. Сотору кэминэн баанньык өйдөбүлэ бүтүн комплексы (сороҕор ууну кытта быһаччы сибээстээх), киһини эмтиир- сэрэтэр, реабилитационнай, аралдьытар- чэбдигирдэр, культурнай (ритуальнай) уонна сынньатар сыалга туһаныллар.

Бандьыыттар уонна этикет

Аан дойду араас омуктарыгар баанньыктарга сылдьан этикет баар. Холобур, былыргы гректэргэ баанньык күнүнэн арыы, иһит, сыа туойунан, таҥаһы, сотторунан уонна щетканан уган баран, итии ваннаны төгүрүк чааҥҥа ылбыттара, онтон тымныы ууга сиэтэллэрэ. Дьон итэҕэйэринэн, баанньыкка баанньык тыына олорор.

Дэриэбинэлэргэ сыбаайба иннинэ кийиит уонна күтүөт ийэтин кытары бииргэ пааралаһар үгэстээх этэ (баҕар, атын улахан дьахтары кытары күтүөт буолаарай). Ол көрбүтэ кэскиллээх кийиит төһө доруобай сылдьарын көрбүтэ. Биир кинигэҕэ ахтыллар: «Костя широкой. Оннук үс төрөппүт көҕө-көҕүрээбэт!»

Тыа сиригэр, уматык хара, баанньык баар буоллаҕына, аҕа уустарга саамай стерильнай уонна сөптөөх миэстэлэрдээх.

Славянскай уонна финальнай- угор омуктарыгар баанньык сиэр-майгы, өй-санаа, сиэр-майгы төрүтэ буолбут. Баанньыктарга төрөөбүттэр, баанньыктарга саҥа төрөөбүт ньирэйдэр олороллор. Бааннарга араас ыарыылар баар буоланнар норуот уонна колдовскай средстволарынан эмтииргэ кыһаммыттара. Баанньыктар оҕо төрүүр сиригэр өлбүт эбэтэр өлбүт киһи өлбүтүн курдук туһаналлара. Баанньыктар ыарыһахтарга уонна өлбүт дьоҥҥо анаан туспа хоско үлэлээбиттэрэ. «Баанньыктарга» умайбыт кырдьаҕастар, итии пааранан эбэтэр буруйу оҥорооччулар көмөлөрүнэн өлөрбүттэр. Омук дьоно баанньыкка сууһарыллыар диэри «сиэртибэ биэриэхтэрин» сөп.