Үөһээ Бүлүү улууһун Кыһыл дружината

Үөһээ Бүлүү улууһун Кыһыл дружината — XX үйэ 20-с сылларыгар сэбиэскэй былаас иһин саа-саадах тутан охсуспут дьон тэрилтэлэрэ.

XX үйэ саҥатыгар Бүлүү уокуругар уопсастыбаннай бэлитиичэскэй хамсааһыннар тэнийэн барбыттара. 1918 с. Уобалас Сэбиэтин Рыдзинскай этэрээтин көмөтүнэн былаастан туораппыттара, уонна 1918 сыл бэс ыйын 18 күнүгэр (от ыйын 1 күнүгэр) оробуочайдар дьокутааттарын Саха сиринээҕи Сэбиэтэ бэйэтин үлэтин саҕалаабыта.

Мантан ыла Саха сиригэр саалаах-саадахтаах утарыта туруу саҕаламмыта. Кыһыллар уонна үрүҥнэр, саҥа былаас иһин уонна эргэ былаас иһин охсуһааччылар лааҕырдара баар буолбуттара.

Бүлүү уокуругар Сэбиэскэй былааһы олохтооһуҥҥа улахан үлэни уезтааҕы хамыһаар Аржаков Степан Максимович ыыппыта. Бастаан улууска Буолас хамыһаарынан (волостной комиссар, волком) Монастырев Матвей Васильевич анаммыта. Онтон 1918 с. от ыйын 6 күнүгэр Жирков С. Н. бэрэстээтэллээх оробуочайдар дьокутааттарын Сэбиэтэ тэриллибитэ. Сэбиэт аҕыс киһилээх кыһыл гвардияны тэриммитэ.

1918 с. атырдьах ыйыгар Сэбиэт былааһа сулларыллыбыта. Аржаков доҕотторун кытта Өлүөхүмэнэн Бодойбоҕо түһэргэ суоттанан дойдутуттан барбыта. 1919 сыллаахха ахсынньыга Колчак былааһа сууллубута. Бүлүү уокуругар Сэбиэскэй былааһы чөлүгэр түһэриигэ Аржаков баһылыктаах аналлаах хамыыһыйа тэриллибитэ. Бары сирдэргэ революционнай кэмитиэттэр (ревкомнар) тэриллибиттэр.

Үөһээ Бүлүү волревкомун бэрэстээтэлинэн Павлов Андрей Петрович, улуус судьуйатынан Дягилев Андрей Алексеевич, улуус милиисийэтин начаалынньыгынан Овчинников Яков Захарович анаммыттара.

1921 с. Охуоскайтан уонна Верхоянскайтан үрүҥнэр иһэллэрэ биллибитэ. Ону утары Центросибирь Иркутскайтан Каландарашвили хамандыырдаах хас да этэрээти ыыппыта. 1922 с. тохсунньутугар ОГПУ 80-с дивизионун ыыппыттара. Дивизион үс этэрээккэ хайдыбыта. Дивизион Беляев хамандыырдаах иккис этэрээтэ кулун тутарга Бүлүү куоратыгар кэлбитэ. Ити иннинэ олунньуга Бүлүүгэ кыһыл дружина тэриллибитэ.

Оттон Үөһээ Бүлүүгэ дружинаны тэрийэр туһунан боппуруос кулун тутар бастакы аҥаарыгар турбута. Дружинаны Бүлүү куоратыттан окрисполком чилиэнэ Михалев Петр Иванович кэлэн Кардашевскай Руф Ивановичтыын, Павлов Андрей Петровичтыын, Дягилев Андрей Алексеевичтыын, Овчинников Яков Захаровичтыын тэрийбитэ. Хамандыырынан народнай судьуйа Дягилев А.А., хамандыыр көмөлөһөөччүтүнэн волревком бэрэстээтэлэ Павлов А.П. анаммыттара. Дружина чилиэнин ахсаана 33 киһиэхэ тиийбитэ.

Өссө маны көр

• Үөһээ Бүлүү улууһун Кыһыл дружинатын байыастара (тиһик)
• Үөһээ Бүлүү улууһуттан төрүттээх атын улуустарга Гражданскай сэриигэ кыһыллар өттүлэриттэн охсуспут дьон (тиһик)