1642 сыллаах сахалар өрө туруулара

Мымах аата өрө туруу кыттааччытын быһыытынан ханна да ахтан ааһыллыбат. Мымах бастакынан суруксуттары өлөрүү туһунан саҥарбыт, ол эрэн бу быһылаан кини улууһугар буолбатаҕа. Ионова этэринэн, Мымах өрө турууга кыттартан аккаастаммыт уонна ону таһынан этэн биэрэн таҥнарбыт. Кини күргүөмнээх сэбилэниилээх өрө турууну утарара, онон өрө турааччылартан тута туораабыта. Мустубут сахалар, чуолаан бөтүҥнэр, Мымаҕы сэрии баһылыга буоларга суоһаан күһэйэллэрэ. Воеводаны осада туһунан сэрэтээри Мымах уолунаан Никалыын кулун тутар 3 күнүттэн ыла остуруокка дьону ыыталлара. Хойут кинилэр туоһулуулларынан, остуруокка киирэ сатыылларын өрө турааччылар ыыппаттар үһү. Ол иһин Мымах кыырыктыйбыт хаҥаластартан уонна бөтүҥнэртэн Модут улууһугар саһара. Кини Никалыын аманаат балаһыанньатыгар сылдьаллара. (Ионова, с. 102)

Воевода Петр Головин күүһүлээһиннэрин (батталын) туһунан суруллубут атыыһыт уонна "промышленнай" дьоннор ыраахтаҕыга челобитнайдарынан быһаардахха, маннык хартыына үөскээн кэлэр. Суруксуттары өлөрүү кэнниттэн, Мымаҕы остуруокка аҕалтараары Петр Головин тыыннаах хаалбыт 40 "служилай" уонна "промышленнай" дьону кини улууһугар ыыппыт. Мымах улууһугар диэри ити дьоннор тиийбэтэхтэр. Кинилэри 700 аттаах сэрииһит көрсүбүт. Күн аҥарын тухары буолбут кыргыһыы кэнниттэн хаһаахтар бары бааһыран чугуйбуттар.

Тугу да этэр кыаҕым суох, сымыйалыахпын эрэ сөп диэн пытка кэмигэр Мымах этэрэ. Головин диэки буолааччылар киниэхэ кэлэн Матвей Глебовтааҕы буруйдаа дии сатыыллара. Мымах Никалыын эрэ көрсүүү кэнниттэн эрэйдэниэхтээҕэр сымыйалаабыт. Глебовы да буруйдаабытын кэннэ сымыйалаабытын сахаларга кэпсиэ диэн Головин Мымаҕы ыыппатах. (Ионова, с. 103) Онон, оҕонньор хаайыыга араас эрэйи-муҥу көрсөрүгэр сүрдээх дьоһуннаахтык туттубут. Головин обургу Мымах уолун Никаны эмиэ аҕаларга дьаһайбыт. Кинини икки күн аһаппакка сытыарбыт, төбөтүн сүлүгэһинэн саайталаабыт.

Ол кэмҥэ Мымах хайыы-үйэ кырдьыбыт. Онон 1642 сыллаах өрө туруунан уола Ника салайбыт. Кини воевода Головинныын билсэ сылдьыбыт, онон остуруокка саба түһүү иннинэ хамначчытынан эрдэттэн воеводаны сэрэппит.(Якутия в XVII веке)

Ионова О.В. Из истории якутского народа: (первая половина XVII в.). – Якутск: Кн. изд-во, 1950. – 112 с.
Якутия в XVII веке: (Очерки) / под редакц. С.В.Бахрушина и С.А.Токарева. – Якутск: Кн. изд-во, 1953. – 438 c.
Токарев С.А. Очерк истории якутского народа. – М.: Госуд.социал-экономич. изд-во, 1940. – 248 с.