Айыы (Айыы үөрэҕэ, Саха итэҕэлэ), итэҕэл, үксэ сахаларга, эбэҥкилэргэ, эбээннэргэ, үкагирдарга, сорох нууччаларга тарҕаммыт итэҕэл буолар. Итэҕэйэр дьон ахсаана 700 тыһ курдук. Айыы итэҕэлэ 800-тэн - 1000 саастаах итэҕэл буолар, айылҕаҕа итэҕэйиллэр итэҕэллэртэн саамай кырдьаҕастара.

Сорох үөрэхтээхтэр этэллэринэн, Айыы итэҕэлэ Аан Дойдуга саамай былыргы итэҕэл буолар, Ислам, Буддизм, Христиан итэҕэллэрэ Айыыттан тахсыллар төрүттээхтэр диэн. Айыы итэҕэлэ атын итэҕэллэр курдук былыр сүппүт кинигэлээх эбит, Айыы бичигэ дэнэр. Онно Айыы тойон таҥара Аан Дойдуну 9 халлааҥҥа араарбыт, уонна сахалары Өҕүпэт (Египет) диэн дойдуга олохтообут. Онтон хоту сахалары Сир Ийэҕэ (Сирия) ыытпыт.

Айыыны итэҕэйэр дойдулар

уларыт

Өссө маны көр

уларыт