Альберт Кувезин

Альберт Будачиевич Кувезин (тыв. Альберт Будачы-оглу Күвезин; 1965, сэтинньи 27, Кызыл) — тыва гитариһа уонна ырыаһыта, тывалыы хоомей уонна хабарҕа ырыатын маастара (истиилэ — каргыраа). Тыва өрөспүүбүлүкэтин норуодунай артыыһа. 2015 сылтан ыла.

Аан дойду таөымыгар аатырбыт уонна киэҥник биллибит Ят-ха ырыа тойук, норуот ырыатын, рок бөлөх төрүттээччитэ уонна солбуллубат салайааччыта. Ят-ха бөлөх ааспыт үйэ 1980-с сыылларын бүтүүтэ, 1990 сыллар саҕаланыыларыгар Москуба куоракка тэриллибитэ уонна күн бүгүнүгэр диэри үлэлс хамсыы, айа тута сылдьар биир бастыҥ үлэлээх, үгүс наҕараадалаах бөлөх буолар

Биографията

Альберт Кувезин Кызыл куораттааҕы ускуустуба училищетын үөрэнэн бүтэрбитэ. Кини китара уонна норуот үстүрүмүөннэрин кылааһын бүтэрбитэ. Хас даҕаны сыл устата үтүө суобастаахтык Туватааҕы судаарыстыбаннай филормания араас кэлэктиибигэр үлэлээбитэ.

Кувезин хас даҕаны атын мусукааны кытта 1992 сыллаахха эмиэ аан дойду таһымыгар киэҥник биллибит, төрүт тувалыы хайысхалаах, хабарҕа ырыатыгар идэтийбит Хуун Хуур Ту диэн бөлөҕү тэрийсибит киһинэн ааҕыллар. Ол гынан баран, киэҥ уопсастыбаҕа биллибэт төрүөтүөнэн бөлөхтөн 1993 сыллаахха тахсан барбыта.

Ят-Ха уонна Хуун Хуур Ту бөлөхтөрү таһынан Альберт Кувезин Алиса бөлөҕү кытта ыкса үлэлэһэ сылдьыбыта («Пляс Сибири» ырыа, «Дурень» альбом, 1997 сыл). Ону сэргэ Неприкасаемые («Эй, брат, здравствуй» ырыа, «Города, где после дождя дымится асфальт» альбом, 1999 сыл), Susheela Raman, Värttinä уонна Amorphis («Queen of Time» альбом) диэн бөлөхтөр бааллара.

Артемий Троицкий диэн мусукаан Кувезин туһунан маннык эппитэ баар: «Сир шарыгар икки ураты, дэгиттэр куолас баар. Ол Паваротти уонна Кувезин куоластара».

2009 сыллаахха муус устар 15 күнүгэр Альбер Кувезиҥҥа "Култуураҕа уонна муусука ускуустубатыгар киллэрбит кылаатын, өр сыллаах айар үлэтин иһин" Тыва өрөспүүбүлүкэтин үтүөлээх артыыһын аатын иҥэрбиттэрэ.

2014 сыллаахха балаҕан ыйын 14 күнүгэр буолбут быыбардарга Альберт Кувезин Тва Өрөспүүбүлүкэтин парламенын (Хуралын) дьокутаатынан "Биир ньыгыл Арассыыйа" баартыйа аатыттан талыллыбыта, ол гынан баран, кини "ньыгыл Арассыыйа" баартыйа чилиэнэ буолбатах.

2015 сыллаахха сэтинньи 27 күнүгэр Тыва норуодунай артыыһа буолбута. .