Аан дойдутааҕы кинигэ уонна ааптар быраабын күнэ
Аан дойдутааҕы кинигэ уонна ааптар быраабын күнэ (ХНТ атын тылларынан: аҥ. World Book and Copyright Day, араб. اليوم العالمي للكتاب وحقوق المؤلف, исп. Día Mundial del Libro y del Derecho de Autor, кыт. 世界图书与版权日, фр. Journée mondiale du livre et du droit d'auteur) — сылын ахсын Муус устар 23 күнүгэр, 1996 сыллаахтан бэлиэтэнэр. 28-й сессии ЮНЕСКО 28-с сиэссиэйэтигэр Сэтинньи 15 күнүгэр 1995 сыллаахха быһаарыныы ылыммыта (резолюция № 3.18).
ХНТ ситим-сиригэр этиллэринэн, бу күнү таларга муус устар 23 күнүгэр[1] 1616 сыллаахха Мигель де Сервантес, Уильям Шекспир (дьиҥэр бэйиэт уонна драматуур юлиан халандаарынан аахтахха 23-скэ өлбүтэ, ол аата григориан халандаарынан — 10 хонук хойут өлбүт[2]), Инка Гарсиласо де ла Вега өлбүт күннэрин кэриэстээн талбыттар.
Муус устар 23 күнэ — аан дойду литэрэтиирэтин бэлиэ күнэ уларыт
Бу күн төрөөбүт суруйааччылар уларыт
- Мануэль Вальехо (en:Manuel Mejía Vallejo) (1923)
- Морис Дрюон (1918)
- Халлдор Лакснесс (1902)
Бу күн өлбүт суруйааччылар уларыт
- Инка Гарсиласо де ла Вега (1616)
- Мигель де Сервантес-и-Сааведра (1616)
- Жозеп Пла (1981)
- Памела Линдон Трэверс (1996)
- Уильям Шекспир (1616)
Кинигэ киин куората уларыт
Бу күн Кинигэ аан дойдутааҕы киин куоратын ытык аата биир куораттан атын куоракка көһөр.
Кинигэ киин куоратын сылын ахсын ЮНЕСКО бэйэтэ уонна кинигэ индустриятын үс салаатын бэрэстэбиитэллэрэ (кинигэ таһаарааччылар, кинигэ атыылааччылар уонна бибилэтиэкэлэр) талаллар.
2023 сыллаахха кинигэ киин куоратынан Аккра этэ, 2024 сыллаахха — Страсбург. 2025 сыл муус устар 23 күнүттэн — Рио-де-Жанейро. 2012 сыллаахха киин куоратынан Ереван, уонна 2021 сыллаахха Тбилиси буола сылдьыбыттара.
Бу үгэһи 2001 сыллаахха ЮНЕСКО бэйэтин 31 C/29 нүөмэрдээх резолюциятынан олохтообута. Бастакы Кинигэ киин куоратынан Мадрид буолбута. ЮНЕСКО "Кинигэ аан дойдутааҕы киин куоратынан" билиммит куораттара эгэлгэ тэрээһиннэри ыытан ааҕыы култууратын сааһыттан уонна бөлөҕүттэн тутулуга суох дьоҥҥо туругурдаллар, бэйэлэрин да дойдуларын иһигэр, аан дойдуга да[3].
Быһаарыылар уларыт
- ↑ Всемирный день книги и авторского права, 23 апреля(нууч.). www.un.org. Тургутулунна 5 Олунньу 2018.
- ↑ "Один день для двух гениев". https://newizv.ru/news/culture/21-04-2016/238389-odin-den-dlja-dvuh-geniev. Retrieved on 2018-02-05.
- ↑ https://www.unesco.org/en/world-book-capital-network
Эбии көр уларыт
- Аан дойду суруйааччыларын күнэ
- Оҕо кинигэтин аан дойдутааҕы күнэ
- Интеллектуальнай бас билии аан дойдутааҕы күнэ
- Бар дьон бас билиитин күнэ (1 января)
- Култуура көҥүлүн күнэ (аҥ. (ыам ыйын үһүс субуотата)