Араҕас тэтиҥээйи

Араҕас тэтиҥээйи (лат. Leccinum testaceascabium (Secr.) Sing., нууч. Осиновик желтый) — үрдүкү тэллэйдэргэ киирэр сиэнэр тэллэй.

Морфологията

Сэлээппэтэ араҕас, күрэҥ араҕас, тэтэркэй араҕас, томтоҕор, атаҕа холбоһор өттө оҥкуллаҕас, сороҕор кытыытынан сэлээппэтин хаҕа намылыйа сылдьар буолар. Ситтэҕинэ кэтитэ 25 см тиийэр.

Сэлээппэтин алын өттө: туруупката капроновай губкаҕа маарынныыр, хайаҕастара иннинэн тэһитэ кэйбит курдук кып-кыралар, өҥө бастаан үрүҥ, ситтэҕинэ кирдээх үрүҥ.

Хайа туттахха этэ кытаанах, үрүҥ, салгыҥҥа сотору буолан баран тэтэрэр, ол кэнниттэн көҕөрөн, онтон харааран хаалар. Сыта да, амтана да суох.

Атаҕа суон, үрдүк, алларанан соҥуур, иһэ бүтэй, үрүҥ, ол гынан баран хара дьураалаах. Тэллэй сэлээппэтинээҕэр атаҕа түргэнник үүнэр - иккис күнүгэр 4 см кэриҥэ сиртэн өндөйөр, ити кэмҥэ сэлээппэтэ атаҕар хаппах курдук сыста сылдьар.

Споратын өҥө бороҥҥуҥу.

Үүнэр кэмэ

бэс ыйыттан күһүн хойукка диэри баар буолар.

Үүнэр сирэ

Булкаастаах тиит, бэс, харыйа ойуур. Тэтиҥэ да суох сиргэ үүнүөн сөп. Кураанах соҕус сири сөбүлүүр. Саха сирин бары оруйуоннарыгар үүнэр.

Аска туттуу

Бэрт үчүгэй амтаннаах, иккис категорияҕа киирэр тэллэй. Сибиэһэйдии даҕаны (буһаран, ыһаарылаан, миин оҥорон), хатаран, маринуйдаан да баран сиэниллэр. Хатарар, маринуйдуур кыах суох буоллаҕына, сороҕор, тууһууллар. Астыырга өҥө уларыйар. Атын маарыннаһар сүлүһүннээх даҕаны, сиэммэт даҕаны тэллэйэ суох.

Оҥоһуутун ойуулааһын

Сэлээппэтэ: 25 см тиийэр, көппөҕөр, көнө ньуурдаах, өҥө араҕас, кытархайдыҥы араҕас. Туруупкалаах араҥата: үрүҥ. Этэ: үрүҥ, кытаанах, алдьаттахха хараарар. Атаҕа: модьу-таҕа, көҥдөй; үрүҥ өҥнөөх, хара сурааһыннардаах