Новгородова Мария Михайловна
Новгородова Мария Михайловна — таастаах Дьааҥы ырыаһыта. Кини төрөөбүт Дьааҥытын түҥ былыргы уратылаах туспа тойуктарын: «Мурун ырыата», «Таҥалай ырыата» диэннэри этигэр-хааныгар иҥэрэн ыччакка үөрэтэн хаалларбыта.
Уус-уран самодеятельноска аан бастан 1945 сыллаахха Кыайыы Ыһыаҕар тойугу туойбута. Онтон 1951 с. оройуоннааҕы төрдүс олимпиадаҕа ырыа конкурсугар бастаабыта.
1971 сылтан Верхоянскай куораттааҕы Култуура дьиэтин актыыбынай кыттыылааҕа, ыччат наставнига. 1979 сыллаахха Тиксиигэ буолбут фольклор республикатааҕы иккис фестивалыгар бастаан, маҥнайгы степеннээх Дипломунан наҕараадалламыта.
1980 с. Дьокуускайга Улуу Кыайыы 40 сылыгар анаммыт тойук конкурсугар иккис степеннээх Диплому ылбыта.
1986 с. олунньу ыйга Дьокуускайга буолбут «Славься страна олоҥхо» диэн фестивальга кыттан Култуура Министерствотын, Саха сирин композитордарын союһун, Гостелерадио Бочуотунай Грамоталарынан наҕараадалламыта. 1984 с. Тихон Хренников илии баттааһыннаах ССРС композитордарын Союһун Дипломунан, 1986 с. Захар Степанов илии баттааһыннаах Бүтүн Россиятааҕы Хоровой общество Бочуотунай Грамотатынан бэлиэттэммитэ.
1986 с. бэс ыйыгар Дьокуускайга фольклор конкурсугар Атласова Вера Степановнаны кытта баран, кыттыбыта. Кини онно, аан бастаан, дьахтар эр киһини туойбут Дьааҥылыы ырыатын ыллаабыта. Республика Ростелерадиотын, Норуот айымньытын Республикатааҕы Дьиэтин улэһиттэрэ хаста да кэлэннэр, кини ырыаларын устубуттара.
Туһаныллыбыт сирдэр: Степан Юмшанов, Степан Дадаскинов «Дьааҥы ытык ырыаһыттара» хомуурунньук. — Дь., 1998.