1979 сыл
Сыллар |
---|
1975 1976 1977 1978 — 1979 — 1980 1981 1982 1983 |
Уоннуу сыллар |
1940-с 1950-с 1960-с — 1970-с — 1980-с 1990-с 2000-с |
Үйэлэр |
XIX үйэ — XX үйэ — XXI үйэ |
1979 сыл.
Туох буолбута Уларыт
Тохсунньу Уларыт
- Тохсунньу 7 — Камбоджа-Вьетнам сэриитин кэмигэр Вьетнам сэриилэрэ Камбоджа киин куоратын Пномпени ылбыттар. Инньэ гынан Пол Пот уонна кыһыл кхмердэр режимнэрэ сууллубут.
- Тохсунньу 16 — Ирааҥҥа Ислам өрөбөлүүссүйэтэ буолбутуттан сылтаан бүтэһик шах Мохаммед Реза Пехлеви дьиэ кэргэнин кытары дойдутуттан Эгиипэккэ күрээбит.
- Тохсунньу 29 — Кытай салайааччыта Дэн Сяопин АХШ-ка официальнай визит оҥорбут, АХШ бэрэсидьиэнэ Джимми Картер кинини көрсүбүт. Бу кэмҥэ Кытай уонна Америка сыһыаннара улаханнык тупсубута.
Олунньу Уларыт
- Олунньу 1 — Аятолла Рухолла Хомейни 15 сыл үүрүүгэ сылдьан баран Тегерааҥҥа төннүбүт.
- Олунньу 5 — Аятолла Хомейни Ирааны ислам өрөспүүбүлүкэтинэн биллэрбит.
- Олунньу 11 — Ирааҥҥа өрөбөлүүссүйэ түмүгэр ислам текоратията олохтоммут, былааска аятолла Рухолла Хомейни кэлбит.
- Олунньу 17 — Биир ыйдаах Кытай-Вьетнам сэриитэ саҕаламмыт.
Кулун тутар Уларыт
- Кулун тутар 16 — Кытай-Вьетнам сэриитэ: Кытай аармыйата Кытай кыраныыссатын туораан дойдутугар төннүбүт, сэрии түмүктэммит.
Алтынньы Уларыт
- Алтынньы 17 — Ийэ Терезаҕа Нобель Эйэ бириэмийэтин анаабыттар.
Ахсынньы Уларыт
- Ахсынньы 3 — аятолла Рухолла Хомейни Ираан үрдүкү салайааччыта буолбут.
- Ахсынньы 7 — «Кыталык» сахалыы үҥкүү бөлөҕө төрүттэммит. Төрүттээччи уонна салайааччы — РФ култууратын үтүөлээх үлэһитэ Василий Винокуров. Бөлөх Саха сиригэр бастакынан «РФ норуотун айымньытын үтүөлээх кэлэктиибэ» (Заслуженный коллектив народного творчества РФ) ытык ааты ылбыта.
- Ахсынньы 12 — Соҕуруу Кэриэйэҕэ байыаннай переворот буолбут. Генерал Пак Чон Хи өр сыллаах диктатууратын кэнниттэн гражданскай киһи дойдуну салайыыта уһаабатах, байыаннайдар былааһы бэйэлэригэр төттөрү ылбыттар.
- Ахсынньы 25 — Афганистааҥҥа Сэбиэскэй Сойуус сэриилэрэ киирбиттэр.
- Ахсынньы 27 — ССРС спецнааһа Афганистааҥҥа бэрэсидьиэн дыбарыаһыгар саба түспүт. Бу түмүгэр Афганистаан иккис бэрэсидьиэнэ Хавизулла Амин өлбүт, ол кэннэ олорбут икки бэрэсидьиэни аан дойду элбэх судаарыстыбалара ССРС марионеткаларынан ааҕаллар этэ.
Төрөөбүттэр Уларыт
Өлбүттэр Уларыт
- Олунньу 4 — Ядрихинскай Прокопий Прокопьевич — Бэдьээлэ (1901—1979), ырыаһыт уонна олоҥхоһут.
- Муус устар 2 — Крылова Татьяна Ивановна, Саха Сирин дьахталларыттан бастакы мэдисиинэ дуоктара, профессор.
- Ыам ыйын 4 — Чемезов Василий Назарович, Саха Өрөспүүбүлүкэтин билимин үтүөлээх диэйэтэлэ, устуоруйа билимин кандидата.
- От ыйын 11 — Кондаков Николай Алексеевич — Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа.
- Атырдьах ыйын 6 — Бэрияк Алексей Алексеевич (1912—1979), бэйиэт, прозаик уонна тылбаасчыт.
- Алтынньы 26 — Пак Чон Хи — 1962-1979 сылларга Соҕуруу Кэриэйэ бэрэсидьиэнэ. Кини диктатордыы салайыытынан Соҕуруу Кэриэйэ балысхан сайдыыны ситиспитэ, быстар дьадаҥы олохтон төлө көппүтэ. Пак Чон Хи кэмигэр олоххо киирбит бырайыактар: суоллары тутуу, POSCO диэн баараҕай тимир уһаарар собуот, биэс сыллаах былааннар, «Саҥа дэриэбинэ» бырайыак.
- Сэтинньи 24 — Иннокентий Пухов — филология билимин хандьыдаата, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа.
- Ахсынньы 2 — Василий Соловьёв-Седой (1907 төр.), композитор, пианист, Социалистыы Үлэ Дьоруойа, ССРС норуодунай артыыһа.