Ахсынньы 2 диэн Григориан халандаарыгар сыл 336-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 337-c күнэ). Сыл бүтүө 29 күн баар.

Бэлиэ күннэр

уларыт


Түбэлтэлэр

уларыт
  • 1409Лейпциг университета аһыллыбыт.
  • 1766Швеция түмэнэ Бэчээт көҥүлүн туһунан сокуону ылбыт, бу сокуон аан дойдуга тыл көҥүлүн туһунан бастакы сокуон буолбута.
  • 1805 — Аустерлиц кыргыһыытыгар Наполеон Улуу Аармыйата баһыйар ахсааннаах Арассыыйа уонна Австрия импиэрийэлэрин холбоhуктаах сэриилэрин урусхаллаабыт. Түмүгэр Австрия элбэх сири сүтэрэн сэрииттэн тахсарга күһэллибит.
  • 1849 — Саха уобалаһыгар уокурук бырааптаах Охуоскай кыраай киирбит.
  • 1908 — Кытай бүтэһик императора Пу И икки сааһыгар бүрүстүөлгэ олорбут.
  • 1934Сэбиэскэй суруйааччылар Бастакы бүттүүн Саха сиринээҕи кэмпириэнсийэлэрэ саҕаламмыт. Мунньах ахсынньы 11 күнүгэр түмүктэммитэ. Тэрийэр кэмитиэти Амма Аччыгыйа салайбыта[1]. Сүрүн дакылааты ВКП(б) Саха сиринээҕи обкуомун иккис сэкиритээрэ Николай Окоемов оҥорбута, Күлүмнүүр, Өксөкүлээх уонна Алампа айымньыларын кириитикэлээбитэ, ол эрээри кинилэр айар үлэлэрин чинчийэр туһалааҕын ыйбыта.
  • 1942 — АХШ Чикаготыгар Италияттан төрүттээх учуонай Энрико Ферми бастакынан хонтуруолланар субурҕа ядернай реакцияны ыыппыт.
  • 1971 — Сэбиэскэй Сойуус станцията «Марс-3» аан дойду устуоруйатыгар бастакынан Марс ньууругар олорбут.
  • 1949 — Дьону атыылыыры уонна проституцияны утарар Конвенция ылыныллыбыт.
  • 1950Кэриэйэ сэриитэ: Чонгчон өрүскэ кыргыһыыга Кытай сэриилэрэ ХНТ сэриитин үлтүрүтэн, Хотугу Кэриэйэттэн үүрбүттэр.
  • 1961Кууба баһылыга Фидель Кастро бэйэтин марксист-ленинец диэн ааттаммыт уонна Кууба хомуньууһуму ылынарын биллэрбит.
  • 1982 — АХШ-ка Барни Кларк диэн киһиэхэ аан дойду устуоруйатыгар бастакынан оҥоһуу сүрэх олордубуттар.
  • 2001Enron моҥкуруут буоларын туһунан биллэрбит.
  • 2005 — «О защите государственной собственности в алмазно-бриллиантовом комплексе Республики Саха (Якутия)» диэн боротокуолга илии баттаммыт. Бу дөкүмүөҥҥэ АЛРОСАны федерализциялааһын механизма бигэргэтиллибит. Боротокуол чэрчитинэн федеральнай киин АЛРОСА хампаанньа 50% +1 акциятын бас билбитэ. Кэлин 2013 сыллаахха Росимущество уонна Саха Өрөспүүбүлүкэтэ аахсыйаларын 7-лии бырыһыанын кэтэх бас билиигэ атыылаабыттара.
  • 2007Арассыыйаҕа бэһис ыҥырыылаах Дуумаҕа быыбар буолбут.
  • 2022С-Петербург аттыгар Нева кытылыгар Саха Өрөспүүбүлүкэтин аатыттан Ленинграады көмүскээбит Саха сирин буойуттарыгар мэҥэ таас турбут. Улуу сэрии кэмигэр ити Нева тилэхчээнэ (Невский пятачок) диэн ааттанар үрдэли баһылыыр иһин кыргыһыыларга сэттэ ый иһигэр 50-85 тыһыынча сэбиэскэй саллаат өлбүт. Ол иһигэр сүүстэн тахса Саха сириттэн сылдьар дьон.

Төрөөбүттэр

уларыт

Өлбүттэр

уларыт
  1. Материалы первой всеякутской конференции советских писателей: (2-11 декабря 1934 года) / Н. Е. Мординов. — Якутск: Якутское государственное издательство, 1936. — 161 с. — 4200 экз.