Сыллар
1762 1763 1764 176517661767 1768 1769 1770
Уоннуу сыллар
1730-с 1740-с 1750-с1760-с1770-с 1780-с 1790-с
Үйэлэр
XVII үйэXVIII үйэXIX үйэ

1766 сыл.

Туох буолбута

уларыт
  • Ыам ыйын 3 — Саха сирин бойобуодата коллегия советнига Мирон Черкашенинов икки сыл кыайбат бойобуодалаан баран уурайбыт. Кэлин дьаһаах хамыыһыйатын салайбыт. Кини кэнниттэн Алексей Дебринин диэн коллегия асессора бойобуода буолбут. 1769 сыллаахха уурайан Иркутскайга барбыт.
  • Сэтинньи 23 — Бастакы дьаһаах хамыыһыйата диэн ааттаммыт хамыыһыйа оттонор ходуһалар сахаларга хаалыахтаахтарын туһунан ыйааҕа тахсыбыт.
  • Ахсынньы 2Швеция түмэнэ Бэчээт көҥүлүн туһунан сокуону ылбыт, бу сокуон аан дойдуга тыл көҥүлүн туһунан бастакы сокуон буолбута.
  • Ахсынньы 5Лондоҥҥа искусство оҥоһуктарын атыылыыр аатырбыт "Кристис" аукцион аһыллыбыт. Аукционист Джеймс Кристи бастакы атыытын ыыппыт.
  • Ахсынньы 14 (саҥа ааҕыынан ахсынньы 25) — императрица Екатерина II саҥа Уложение (сокуоннар хомуурунньуктара) суруйар хамыыһыйаны тэрийэр туһунан манифест таһаарбыт. Ону таһынан ол Хамыыһыйаҕа киирэр дьокутааттары талыы хаамыытын быһаарар ыйаахтарга илии баттаабыт. Бу Арассыыйа импиэрийэтин бары өрүттэрин уларытар улахан реформа саҕаланыыта этэ. Бу быһаарыыга олоҕуран биир сыл ааспытын кэннэ 1768 сыл тохсунньутугар сахалартан дьокутаатынан Соппуруон Сыраанап талыллыбыта[1]. Ыраахтааҕы Екатерина II анал манифеһынан сокуоннары бэрээдэктииргэ уонна реформалары оҥорорго көмөлөһүөхтээх “Уложеннай хамыыһыйа” диэни тэрийбит. Бу хамыыһыйаҕа империя бары муннугуттан 600-тэн тахса дьокутаат киирбит. Кинилэри кытары Хара Бытык Маһары удьуора Софрон Сыранов дьокутаатынан талыллыбыта.

Төрөөбүттэр

уларыт

Өлбүттэр

уларыт
  1. О.Г. Сидоров От Алексея Кулаковского до Николая Лугинова. Штрихи к истории якутской культуры. — Якутск: Бичик, 2011. — С. 39. — 200 с. — 1300 экз. — ISBN 978-5-7696-3795-7
  2. II Мэлдьэхси нэһилиэгэ / хомуйан оҥордулар: М.Н. Корякин, А. Д. Аммосов. - Дьокуускай : Сайдам, 2019. - 25 см. - (Чурапчы улууһа).- Кн. 1. - 2019. – С.6.