Ахсынньы 5

Ахсынньы 5 диэн Григориан халандаарыгар сыл 339-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 340-c күнэ). Сыл бүтүө 26 күн баар.

Бэлиэ күннэр

• Саха Өрөспүүбүлүкэтэ Саха Өрөспүүбүлүкэтэ — Оҕо хамсааһынын күнэ.
• ХНТ ХНТ — Аан дойдуга Волонтер күнэ. Бу күн бэйэлэрин баҕаларынан кыһалҕалаах дьоҥҥо көмөлөһөр биирдиилээн дьон уонна тэрилтэлэр бэйэлэрин үлэлэрин туһунан кэпсииллэр, үөрүүлээх быһыыга-майгыга туох эрэ түмүк оҥостоллор. Күн быйылгы тиэмэтэ: «Волонтердар кэккэлэригэр киириҥ!»
• Аан дойдутааҕы буор күнэ.
• Арассыыйа Арассыыйа — Арассыыйа байыаннай килбиэнин күнэ — 1941 сыллаахха Москуба иһин кыргыһыыга утары кимэн киирии саҕаланыыта.
• Украина Украина — Статистика үлэһиттэрин күнэ.
• Таиланд Таиланд  — Пхумипон Адульядет ыраахтааҕы кэриэстэбилин күнэ.

Түбэлтэлэр

• 1766 — Лондоҥҥа искусство оҥоһуктарын атыылыыр аатырбыт "Кристис" аукцион аһыллыбыт. Аукционист Джеймс Кристи бастакы атыытын ыыппыт.
• 1812 — Наполеон Парижка переворот буолаары гыммытын истэн, Арассыыйаҕа кыайтарбыт аармыйатын быраҕан дойдутугар айаннаабыт.
• 1848 — АХШ бэрэсидьиэнэ Джеймс К. Полк Конгресска туран Калифорнияҕа элбэх кыһыл көмүс көстүбүтүн бигэргэппит. Онтон сылтаан 1849 сыллааҕы Калифорния көмүс түрүлгэнэ саҕаламмыт.
• 1925 — Эйзенштейн «Броненосец Потёмкин» киинэтэ аан бастаан көрдөрүллүбүт.
• 1931 — Москубаҕа Киристиэс Өрүһүйээччи таҥара дьиэтэ (Храм Христа Спасителя) тоҕо тэптэриллибит.
• 1933 — Саха АССР Совнаркома «Дьокуускайга уу ситимин тутарга» диэн быһаарыы ылбыт.
• 1933 — АХШ-ка 14 сыллаах дойду үрдүнэн арыгы бобуута көтүрүллүбүт. Ол эрээри элбэх штат, резервация, уокурук уонна куорат арыгыны хааччахтааһыны хаалларбыттара.
• 1936 — Сэбиэскэй Сойууска Сталин конституцията диэн ааттаммыт төрүт сокуона ылыныллыбыт. Бу күн Коми автономнай уобалаһа автономнай өрөспүүбүлүкэ статуһун, оттон Кыргыстаан союзнай өрөспүүбүлүкэ статуһун ылбыттар.
• 1941 — Аҕа дойду Улуу сэриитин кэмигэр Москуба иһин кыргыһыыга Кыһыл Аармыйа ньиэмэстэри утары кимэн киириини саҕалаабыт.
• 1991 — Саха Өрөспүүбүлүкэтин Оҕо уопсастыбаннай холбоһуктарын сойууһа тэриллибит.

Төрөөбүттэр

• 1867 — Юзеф Пилсудскай — Польша судаарыстыбаннай уонна политическэй диэйэтэлэ, сөргүтүтүллүбүт Польша бастакы баһылыга, Польша аармыйатын төрүттээччи.
• 1891 — Екатерина Иванова — олоҥхоһут.
• 1923 — Николай Копырин — филология билимин хандьыдаата, литературовед, кириитик. Аҕа дойду улуу сэриитин кыттыылааҕа.
• 1927 — Сэмэн Руфов — суруйааччы, саха норуодунай бэйиэтэ, тылбаасчыт, ССРС суруйааччыларын түмсүүтүн чилиэнэ.
• 1927 — Василий Босиков — 1993—2008 сылларга Музыка үрдүкү оскуолатын ректора, Саха Өрөспүүбүлүкэтин ытык киһитэ, Уус-Алдан улууһун уонна Дүпсүн нэһилиэгин ытык киһитэ. 2012 сыллаахха Василий Босиков аата Музыка үрдүкү оскуолатыгар иҥэриллибитэ.
• 1930 — Иван Серебряков — экскаваторщик, Социалистыы Үлэ Дьоруойа (1966), Мирнэй куоратын Ытык олохтооҕо (1964).
• 1937 — Василий Алексеев — 1994—2006 сылларга Саха Өрөспүүбүлүкэтин айылҕатын харыстабылын миниистирэ, Саха Өрөспүүбүлүкэтин ытык киһитэ.
• 1947 — Григорий Томскай — профессор, дипломат, суруйааччы, "Сонор" оонньуу ааптара.
• 1947 — Наталья Христофорова — саха балерината.

Өлбүттэр

• 1985 — Михаил Лорин — Аҕа дойду улуу сэриитин кыттыылааҕа, Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа (1944). Сэрии иннинэ Саха Сиригэр аэрофотосъемка инженеринэн үлэлээбитэ.
• 2013 — Нельсон Мандела — апартеиды (хара уонна үрүҥ тириилээхтэри араарар бэлиитикэ) утаран 27 сыл хаайыыга сыппыт киһи, ЮАР бэрэсидьиэнэ буолбута.