Кулун тутар 28

Кулун тутар 28 диэн Григориан халандаарыгар сыл 87-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 88-c күнэ). Сыл бүтүө 278 күн баар.

Бэлиэ күннэр

• Азербайджан Азербайджан — Азербайджан куттала суох буолуутун уорганнаырн күнэ
• Кабардино-Балкария — Балкаар омугун барҕарыытын уонна балкаар судаарыстыбаннаһа сөргүтүллүүтүн күнэ
• Чехия Чехия — «педагогика аҕата» диэн ааттаммыт Ян Амос Коменскай төрөөбүт күнэ
• Кытай Кытай, Тибиэт — Тибиэт олохтоохторо кулуттааһынтан босхоломмут күннэрэ

Түбэлтэлэр

• 37 — Калигула Рим импиэрийэтин принцепсэ буолбут (бастакы импэрээтэрдэр б.э.и. 27 сыллаахтан 284 сыллаахха диэри, үс үйэ тухары өрөспүүбүлүкэни "салайсар" принцепстэр этилэр, былаастара сокуонунан хааччахтааҕа)
• 364 — Рим импиэрийэтэ Арҕаа уонна Илин импиэрийэлэргэ арахсыбыт (импэрээтэр Валентиниан импиэрийэ илин өттүн Валент диэн инитигэр салайтара биэрбит).
• 1462 — Иван III Москуба улуу княжествотын баһылыгынан буолбут.
• 1763 — Екатерина II бирикээһинэн Ростов уонна Ярославль митрополита Арсений дуоһунаһыттан үүрүллүбүт уонна көскө ыытыллыбыт.
• 1776 — Москубаҕа Большой тыйаатыр олохтоммут.
• 1795 — Речь Посполита хотугу өттө Курляндия уонна Земгалия герцогствота Арассыыйа импиэрийэтин сорҕотунан буолбут.
• 1809 — Франция Испанияны Медельин аттынааҕы кыргыһыыга кыайбыт.
• 1854 — Кырыым сэриитэ: Франция уонна Британия Арассыыйаҕа сэриини биллэрбиттэр.
• 1910 — Францияҕа бастакы ууттан көтөр уонна ууга түһэр Fabre Hydravion гидросамолету Анри Фабр көтүппүт.
• 1922 — Дьокуускай чугаһыгар Маҥан туһаайыытынан Намсыыр күөлгэ кыһыллары кытта үрүҥ бастаанньыттар кыргыспыттар. Хотторон баран I Үөдэй нэһилиэгин Спасскай таҥаратын дьиэтигэр 100-чэ киһилээх этэрээт түспүт. Хамандыыр — Турнин диэн саха киһитэ.
• 1930 — Константинополь уонна Ангора куораттар саҥа туурактыы ааттаммыттар — Стамбул уонна Анкара.
• 1939 — Испанияҕа генерал Франко сэриилэрэ үс күннээх сэрии кэнниттэн Мадрид куораты ылбыттар. 1936 сыллаахтан дойдуга буолбут гражданскай сэрии бу кэнниттэн тохтообута. Санаттахха, Франко утары турар республиканецтары ("хаҥас" күүстэри) сэрии саҕаланыаҕыттан Сэбиэскэй Сойуус сэрии сэбинэн, техниканан өйөөбүтэ, элбэх киһи баҕа өттүнэн сэриилэспитэ.

Сотору кэминэн саҕаламмыт Иккис аан дойду сэриитигэр Испания нейтралитеты тутуспута.

• 1953 — ССРС-ка хаайыылаахтары амнистиялыыр туһунан ыйаах тахсыбыт.
• 1956 — Максим Аммосов реабилитацияламмыт.
• 1959 — КНР судаарыстыбаннай сэбиэтэ Тибиэт бырабыыталыстыбатын ыспыт.
• 1969 — Греция бэйиэтэ, Нобель бириэмийэтин лауреата Гиоргос Сеферис Грецияҕа былааһы ылан олорор байыаннай хунтаны утары аатырбыт тылын эппит.
• 1976 — Польша айанньыта Кристина Хойновская-Лискевич Лас-Пальмастан (Канаар арыылара) бастакы соҕотох дьахтар сири эргийэр устуутун «Мазурек» диэн шлюбунан (9,5 м) саҕалаабыт. Икки сыл кэриҥэ буолан баран 1978 сыл кулун тутар 21 күнүгэр саҕалаабыт сиригэр этэҥҥэ төннүбүтэ.
• 1979 — АХШ-ка ядернай энергетика биир саамай ыар содуллаах саахала — Три-Майл-Айленд АЭС саахала буолбут.
• 2009 — бу чыыһылаҕа планета үрдүнэн олорор дьоннор бары «Сир чааһа» (нуучч. «Час Земли») диэн улахан аһымал акция ыыппыттар. Бу акция сүрүннээн «баараҕай сылыйыыны» (нуучч. «глобальное потепление») утары охсуһуу.

Төрөөбүттэр

• 1592 — Ян Амос Коменскай (1670 өлб.), чиэх гуманист-педагога, суруйааччы, түмэт дьайыксыт.
• 1868 — Максим Горькай (өлб. 1936) — нуучча сэбиэскэй суруйааччыта, элбэх айымньылара сэбиэскэй оскуола бырагырааматыгар бааллара, билигин да хас да айымньыта Арассыыйа оскуолатыгар үөрэтиллэр.
• 1945 — Усуйаанаҕа Евдокия Федорова — Саха сирин демографиятын чинчийээччи, география билимин доктора.

Өлбүттэр

• 1584 — Иван IV Уордаах Уйбаан (1530 төр.), бастакы нуучча ыраахтааҕыта (1547—1584).
• 1922 — Берлиҥҥэ бэлиитик Владимир Набокову (суруйааччы Набоков аҕатын) өлөрбүттэр.