Попов Леонид Андреевич
Попов Леонид Андреевич (14.08.1919, Арыылаах нэһилиэгэ, Сунтаар улууһа — 01.04.1990) — саха норуодунай бэйиэтэ (1989), ССРС суруйааччыларын Сойууһун чилиэнэ (1944).
| Леонид Попов | ||||
 | ||||
| Төрөөбүт күнэ: | ||||
|---|---|---|---|---|
| Төрөөбүт сирэ: | ||||
| Өлбүт күнэ: |
1 муус устар 1990 (70 сааһыгар) | |||
| Дойдута: | ||||
| Дьарыга: |
бэйиэт, тылбаасчыт | |||
| Айар сыллара: |
1937 сылтан | |||
| Жанр: |
хоһоон, поэма, сэһэн, роман, пьеса | |||
| Айымньыларын тыла: | ||||
| Бастакы кинигэтэ: |
Күүтэбин көрсүһэр куннэри, 1943 | |||
| Наҕараадалара: |
| |||
Олоҕун олуктара уларыт
1919 сыллаахха атырдьах ыйын 14 күнүгэр Сунтаар улууһун Арыылаах нэһилиэгэр төрөөбүт. Саха педагогическэй институтун Тыл уонна литератуура факультетын уонна М. Горькай аатынан Литературнай институт Үрдүкү литература куурустарын бүтэрбит. Дьокуускайдааҕы кинигэ кыһатыгар эрэдээктэрдээбит, «Хотугу сулус» сурунаал салаатын сэбиэдиссэйэ буола сылдьыбыт.
1990 сыллаахха муус устар 1 күнүгэр өлбүт. Дьокуускай кылабыыһатыгар көмүллүбүт.
Айар үлэтэ уларыт
1937 с. бэчээттэммит. 1943 с. бастакы хомуурунньуга тахсыбыт. Хоһооннору, поэмалары, очеркалары, сэһэннэри, романнары, пьесалары суруйбут. Элбэх айымньыта нуучча уонна ССРС омуктарын тылларынан тылбаастаммыттар. Тылбаасчыт быһыытынан эмиэ биллэр: Б. Полевой «Повесть о настоящем человеке», Н. Гоголь «Тарас Бульбатын» уонна А. Фадеев «Молодая гвардия» романын тылбаастаан таһаартарбыт. Тыыннааҕар нуучча тылыгар кини үгүс айымньылара тылбаастаммыттара. Ол курдук 1948 сыллаахха «Жизнь, ставшая песней» хомуурунньук тахсыбыта, 1953 сыллаахха – хоһооннорун уонна поэмаларын икки хомуурунньуга : «Утро над Леной» и «Свет над тайгой", 1979 сыллаахха – «От океана до океана», 1986 сыллаахха – «Зову май» уо.д.а..
Кини хоһоонорун А. Ахматова, В. Бугаевскай, Р. Казакова, А. Лаврик, А. Преловскай, Ю. Разумовскай, В. Рябцев, В. Тушнова, Л. Черноморцев, М. Шехтер, В. Щепотев уо.д.а тылбаастаабыттара.
Наҕараадалара уонна ытык ааттара уларыт
- Саха норуодунай поэта (Саха АССР Үрдүкү Сүбэтин Президиумун ыйааҕа, 11.08.1989)
- Үлэ Кыһыл Знамятын уордьана
- «Бочуот Бэлиэтэ» уордьан
Библиография уларыт
Айымньылара уларыт
- Талыллыбыт айымньылар. — Дь., 1969
- Близкое солнце. Стихи и поэмы. — М., 1900
- Тоҕой Сэлэ. Роман. / Пер. А. Гурулев. — М, 1981
- Күннээх таас. Кэпсээннэр, сэһэн. — Дь., 1982
- Зову май. Стихи. — М., 1986
- Кынаккын уун миэхэ, кыталык. — Дь., 1989
Үйэлээх аата уларыт
Л. А. Попов аата Арыылаах орто оскуолатыгар иҥэриллибит.
Сигэлэр уларыт
- Якутский государственный литературный Музей имени П. А. Ойунского: Леонид Андреевич Попов
- Сунтаар киин библиотеката. Леонид Андреевич Попов - саха народнай поэта (1919-1990). — Дь., 2004. — 64 с.