Шергин шахтата
Шергин шахтата, Дьокуускайга Ярославскай уонна Кулаковскай уулуссалар муннуктарыгар урукку оскуола мас дьиэтин олбуорун иһигэр баар.
Аан дойдуга маҥнай манна ирбэт тоҥ температурата кээмэйдэммитэ.
Федор Шергин Арассыыйа - Америка хампаанньатын управляющайа уунан хааччынаары кудук хаһаары гыммыт.
Шергин Дьокуускайга кэлиэн иннинэ Өлүөнэ баһыгар баар Качуг диэн сэлиэнньэҕэ олоро сылдьыбыт. Онно кини ирбэт тоҥу курдары хаһан ууга тиийбит. Онно кудугун дьириҥэ 128 м. эбит. Дьокуускайга ити уопуту туһанан дьиэтин таһыгар эмиэ кудук хаһарга быһаарыммыт.
15 м. дьириҥҥэ тиийэн баран аккаастана сыспыт. Ол кэмҥэ Дьокуускайга хоту сири чинчийээччи Ф. Врангель кэлэ сылдьыбыт. Кини шахтаны көрөн баран өссө хаһарыгар көрдөспүт уонна үбүлээһини Наукалар Академиятыгар сүктэрбит.
Билигин кудугу наука чинчийии сыалтан уонна ирбэт тоҥ Дьокуускайга төһө халыҥын быһаараары төһө кыалларынан дьириҥэтиэххэ диэн буолбут.
1837 сыллаахха 116,5 м. дьириҥҥэ тиийэн баран Шергин үлэтин тохтоппута.
1838 сыллаахха Фёдор Шергин бэйэтин чинчийиитин "Журнал Министерства народного хозяйства" диэн сурунаалга таһаарбыт. Аан дойду учанайдарын ити ыстатыйыта улаханнык сөхтөрбүтэ уонна саарбахтаппыта.
Шергин 1837 сыллаахха наукаҕа үтүөтүн иһин кыһыл көмүс мэдээл уонна бриллианнаах биһилэҕинэн наҕараадаламмыта.
1934 сыллаахха шахта түгэҕиттэн 140 м. дьириҥҥэ дылы скважина үүттэммитэ. 1942 сылга диэри ирбэт тоҥ температуратын кээмэйдээһин салҕаммыта.
1942 сылтан билиҥҥи кэмҥэ диэри шахтаны ким да туһамматаҕа.
Билиҥҥи туруга
уларыт
2009 сыл сэтинньи 4 күнүгэр НВК "Саха" уонна Андрей И салалталаах түөрт киһи шахтаҕа түһэ сырыттылар.