Дыдаев Дмитрий Герасимович

Дыдаев Дмитрий Герасимович (1935—1974) — сылларга олорон ааспыт саха бэйиэтэ, тылбаасчыта.

Чурапчы улууһун Одьулуун нэһилиэгэр алтынньы 10 күнүгэр 1935 сыллаахха төрөөбүтэ. Олох кыра сааһыгар ийэтэ өлөн, тулаайах хаалбыта. Интэринээккэ олорон үөрэммитэ, сайынын үлэ булунан айаҕын ииттэрэ.

1957 сыллаахтан төрөөбүт нэһилиэгэр библиотекарынан үлэлээн баран, уонча сыл "Эдэр коммунист" диэн ыччат хаһыатыгар, "Хотугу сулус" сурунаал редакциятыгар редактор эбээһинэһин толорбута. Саха университетыгар 1960-63 сылларга үөрэнэ сылдьыбыта, ол эрээри бүтэрбэтэҕэ.

1965 сыллаахтан кэргэнин Татьяна Петровна Слепцова дойдутугар Дьааҥыга олохсуйбута. Манна Арыылаах оскуолатыгар идэтинэн саха тылын учууталынан үлэлээбитэ

Айар үлэтэ

Бастакы хоһооно 1954 сыллаахха "Эдэр коммунист" хааһыакка бэчээттэммитэ. 1968 сыллаахха бастакы хоһоонорун хомуурунньуга тахсыбыта "Ыллыгым ыллыкчааным". 1971 сыллаахха "Тыһыынча туруйа" диэн дьоҕус хомуурунньуга тахсыбыта. Оччотооҕу саха суруйааччыларын сойууһун салайар Сэмэн Данилов кинини үрдүктүк сыаналыыра күннүгүттэн көстөр: "Саха поэзиятын биир бухатыыра буолар киһи бу сылдьар" — диэн суруйбуттаах эбит. Ол эрээри сойууска тоҕо эрэ киирбэтэҕэ, Данилов онтон кэлин кэмсинэрин туһунан Наталья Харлампьева кинигэтигэр суруйар: "Сойууска ылбыппыт буоллар үөрдүө этибит, баҕар барыа суох этэ..."

Маны таһынан бэйиэт тылбаастарынан дьарыктанар. Оннук Фадеев "Эдэр гвардиятын" тылбаастыыр, Эжен Потье хоһооннорун кинигэтин сахалыы таһаарар, Ньурба тыйаатырыгар анаан пьесалары тылбаастыыр (холобур Уборевич "Брест кириэппэһин").

Расул Гамзатов, Роберт Рождественскай уонна казаах бэйиэтэ Абай хоһоонорун тылбаастаабыта. Расул Гамзатовтыын биир кэмҥэ суруйса сылдьыбыта, улахан уолун Расул диэн ааттаабыта.

1974 сыллаахха өлбүтүн кэннэ бэйиэт бэйэтэ бэлэмнээбит "Өр сыллаах ахтылҕаным" диэн хоһооннорун хомуурунньуга тахсыбыта. Бу хомуурунньукка киирбит "Хара быраат хара убайыгар суруйбут суруга" диэн хоһоону сэбиэскэй былааһы холуннарыыга буруйдаан бу кинигэни боппуттара, Саха сиринээҕи кинигэ кыһатын дириэктэрин уонна кинигэни эрэдээксийэлээбит Михаил Тимофеевы үлэлэриттэн уһулбуттара.