Иһитиннэрэр-биллэрэр эйгэ көҥүлүн күнэ
Иһитиннэрэр-биллэрэр эйгэ көҥүлүн күнэ (ХНТ тылларынан ХНТ атын тылларынан: исп. Día Mundial de la Libertad de Prensa, фр. Journée internationale de la liberté de la presse) — сыл ахсын 1994 сылтан саҕалаан ыам ыйын 3 күнүгэр бэлиэтэнэр. ХНТ Генеральнай Ассамблеята Провозглашен Генеральной Ассамблеей ООН в специальной резолюции от 1993 сыллаахха Ахсынньы 20 күнүгэр анал резолюцияннан олоххо киллэрбитэ (Резолюция № A/DEC/48/432).
Аан дойду күнүн быһыытынан бу күнү аныыры Экономиҕа уонна Түмэккэ Сэбиэт (ЭКОСОС) сүбэлээбитэ — 1993/54 нүөмэрдээх резолюциятыгар. Оттон ЭКОСОС бэйэтэ ЮНЕСКО Генеральнай конференцията 26-с сиэссийэтигэр1991 сыл сэтинньи 6 күнүгэр таһаарбыт резолюциятынан салайтарбыта. Ол кэмпириэнсийэҕэ ЮНЕСКО ыам ыйын 3 күнүн Виндхуктааҕы Декларация ылыныллыытыгар сөп түбэһиннэрбитэ, бу декларация ылыныллыбыт сэминээрэ 1991 с. Виндхукка буолбута, Африка тутулуга суох прессата сайдарыгар анаммыта.
Сылын ахсын бу күҥҥэ анаан ХНТ Генеральнай сэкиритээрэ туһаайыы сурук ыытар. Холобура, 2006 сыллааҕы туһаайыытыгар: Иһитиннэрэр-биллэрэр эйгэ абааһы көрүүнү, кэхтиини күөттүө суохтаах, — диэбитэ.
1997 сыллаахтан ыам ыйын 3 күнүгэр бэчээт көҥүлүгэр кылаатын иһин диэн ЮНЕСКО бириэмийэтэ туттарыллар.
Сылынан тиэмэлэрэ уларыт
- 2019 — Media for Democracy: Journalism and Elections In Times of Disinformation
- 2018 сыл — «Былааһы хонтуруоллааһын: СМИ, правосудие уонна быраап баһыйыыта»
- 2017 сыл — «Критическому времени критический подход: роль средств информации в построении миролюбивых, справедливых и инклюзивных обществ»
- 2016 сыл — «Информацияны ылыы уонна киһи көҥүлүн хааччыйыы: Эн быраабыҥ!»
- 2015 сыл — «Суруналыыстыка чэлгийэ сайыннын! Сыыппара эпохатыгар суруналыыстыка туругун бөҕөргөтүөххэ, эр киһи уонна дьахтар тэҥ буолууларын, иһитиннэрэр-биллэрэр эйгэҕэ куттал суоһаабатын хааччыйыахха»
- 2014 сыл — Үс тиэмэлээх этэ:
- «Көҥүл иһитиннэрэр-биллэрэр эйгэ гражданнар бырааптарын уонна кыахтарын сөпкө салайыыны, кэҥэтиини хааччыйаллар уонна дьадаҥы буолууну суох гынарга көмөлөһөллөр»
- «Сокуону өрө тутуу суруналыыска куттал суох буолууну хааччыйар ньыма»
- «Суруналыыстыка туруктаах буолуута уонна идэтийии сайдыы сорҕото буолаллар»
- 2013 сыл — «Куттаммакка саҥарыы: көҥүл саҥарыыны иһитиннэрэр-биллэрэр эйгэҕэ бүтүннүүтүгэр хааччыйыахха»
- 2012 сыл — «Саҥа саҥа: Иһитиннэрэр-биллэрэр эйгэ көҥүлэ түмэти уларытарга көмөлөһөр».
- 2011 сыл — «21 үйэ иһитиннэрэр-биллэрэр эйгэтэ: саҥа саҕахтар уонна саҥа харгыстар»
- 2010 сыл — «Көҥүл информация: билэр быраап»
- 2009 сыл —
- 2008 сыл — «Доступ к информации и расширение прав и возможностей»
- 2007 сыл — «Свобода печати, безопасность журналистов и прекращение безнаказанности»
- 2006 сыл — «Иһитиннэрэр-биллэрэр эйгэ уларыта тутууну хамсатар күүс»
- 2005 сыл — «Иһитиннэрэр-биллэрэр эйгэ уонна үтүөтүк салайыы»
- 2004 сыл — «Түбэлтэни кэпсээһин итэҕэһэ: ким быһаарарый?»
- 2003 сыл — «Иһитиннэрэр-биллэрэр эйгэ уонна сэрии»
Эбии маны көр уларыт
- Арассыыйа бэчээтин күнэ
- Таджикистаан бэчээтин күнэ
Сигэлэр уларыт
- Резолюция № A/DEC/48/432
- Резолюция ЭКОСОС
- Резолюции 26-й сесии ЮНЕСКО
- Всемирный день свободы печати на сайте библиотеки им.
- Всемирный день свободы печати (2006 г) на сайте ООН
- Послание Генерального секретаря ООН по случаю Всемирного дня свободы печати 2006 года
- День свободы печати, сайт Всемирной газетной ассоциации Архыыптаммыт 2010, Тохсунньу 26 күнүгэр.
- Послание Генерального директора ЮНЕСКО по поводу Всемирного дня свободы печати 2007 года Архыыптаммыт 2008, Кулун тутар 2 күнүгэр.