Егорова Алиса
Баччаттан 26 Ахсынньы 2018 кыттар
Остеохондроз. Аар Айылҕа эмтиир күүһэ.
уларытОстеохондроз
уларытОстеохндроз – диэн сүһүөх өҥүргэһин ыарыыта. Ханнык баҕар сүһүөххэ баар буолуон сөп. Үксүн тоноҕос ыарыылара буолаллар. Сүнньү, түөс уонна сис тоноҕоһун остеохондроһа. диэн арахсар.
Төрүөтэ
уларытТас бэлиэтэ
уларыт- мэлдьи тоноҕос ыалдьыыта;
- эмискэ хамсаныыга күүскэ ыалдьыы, сөтөлгө, ытырдааһыҥҥа;
Сүнньү остеохондроһугар: илии, санны, төбө ыалдьар. Мэйиин эргийэр, тыастан-уустан төбөн ыарытыйар.
Түөс остеохондроһугар: түөс, сүрэх, ис орган ыалдьар.
Сис остеохондроһугар: сис, өттүк, атах ыалдьар.
Аар Айылҕа эмтиир күүһэ[биики-тиэкиһи уларытыы]
уларытСаха сирин ураты айылҕалаах сиригэр-уотугар үүнэр үүнээйилэр эмтиир, туһалыыр дьайыылара сүдү.
- Бэс. Бэс мас киһини чэбдигирдэр, ыарыыга, куһаҕан дьайыыга утарсар ис күүһүн күүһүрдэр, сүргэтин көтөҕөр, бопторор ыарыыны суох оҥорор. Бэс мутукчата сүһүөх ыарыытын чөлүгэр түһэрэр улахан туһалаах эмп буолар.
- Уулаах отон. Сэбирдэҕин ууга оргутан киһи сүһүөҕэ, бүөрэ тууһуруутун, тымныйыытын эмтииргэ туттуллар.
- Сугун абаҕата. Сэппэрээк. Сэппэрээги сааһыары сибэккилээн турдаҕына сибэккитин хомуйаллар. Сэппэрээк сэттэ сибэккитин 1 литр ууга оргутан, сойутан, сиидэлээг баран биирдии чаайынай луоскунан күҥҥэ үстэ иһэрдэн, сүһүөх ыарыыларын эмтииллэр.
- Лабыкта. Ууга оргутан бопторууга, сүһүөх ыалдьыытыгар, уопсай мөлтөөһүҥҥэ, ис күүһү күүһүрдэргэ тутталлар.
- Харыйа от. Саха эмчиттэрэ бу оту от ыйын 12 күнүгэр сарсыарда күн тахсыыта хомуйаллар. Күлүк сиргэ хатараллар. биир тутум хаппыт оту (ыйаан көрдөххө 15-20 г. буолааччы) биир литр ууга мөлтөх уокка огруталлар. Онтон сойуталлар, сиидэлииллэр уонна ыалдьар киһиэхэ биирдии орто мас хамыйаҕынан (ыйаан көрдөххө 25 г. кэриҥэ буолааччы) аһыан иннинэ күҥҥэ үстэ иһэрдиллэр.
- Тимэх от. Бу оту саха эмчиттэрэ тимэхтэрин туһаналлар. Тимэхтэрэ икки араастаах. Сорохторо ортолорунан сурааһыннаах буолаллар, ону "тыһылара" диэн ааттыыллар. Сорохторо оннук супааһына суохтар, олору "атыырдара" диэн ааттыыллар. Тыһынан эр дьону эмтииллэр, атыырынан - дьахталлары. Сэттэ тимэҕи ууга оргутан, сүһүөх ыарыыларын эмтииллэр.
- Дөлүһүөн. Лабааларыгар уонна сэбирдэхтэригэр тахсар эриэхэҕэ маарынныыр эттик сүһүөх ыарыыларын эмтиир. Куту-сүрү күүһүрдэр, иэдээннэртэн көмүскүүр.
- Кыа уга. Сүһүөх ыарыыларын эмтиир, киһи үс кутун ырааһырдар, бөҕөргөтөр. Сорохтор кыа оту үөрэ ото дииллэр. Кыа отунан түөн уурар баата курдук матырыйаал оҥоһуллар. Биир сабар мэлиллибит оту 1 литр ууга оргуталлар уонна сойутан, сиидэлээн баран, биирдии орто луоскунан күҥҥэ үстэ иһэллэр.
- Кытыан. Сүһүөх, сис, тоноҕос ыарыыларыгар кытыан арыыта олус туһалаах. Кытыан кыһыннары күөх турар дьикти үүнээйи, кини элбэх кистэлэҥнэрдээх уонна олус үтүө дьайыылаах. 250 г. хаппыт кытыан иннилэрин таас ыраас баанкаҕа угаҕыт, 500 мл. үүнээйи арыытын сабар гына кутаҕыт уонна уулаах иһиккэ уган, 3 чаас устата бытаан уокка оргутаҕыт. Бэлмнэниллибит арыынан ыалдьар сирдэри уҥуохтаныллар, арыы иҥиэр, тирии сылыйыар диэри имэрийэллэр.