Макаров Гаврил Георгиевич

Гавриил Георгиевич Макаров, — Саха сиригэр Гражданскай сэрии устуоруйатын чинчийбит устуорук-учуонай, аан бастакыннан ол сэриини кэрчиктэргэ араарбыт, уонна Саха АССР өрөспүүбүлүкэ статуһун ылбыта олохтоохторун өҥөтө буоларын көрдөрбүт киһи. Саха АССР наукатын үтүөлээх диэйэтэлэ, устуоруйа билимин хандьыдаата, профессор.

1917 сыллаахха олунньу 6 күнүгэр Чурапчыга Болтоҥо нэһилиэгэр орто (сэниэ) бааһынай дьиэ кэргэнигэр төрөөбүтэ.

1936-1938 сс. Г.Г. Макаров Дьокуускайга педагогика рабфаагыгар үөрэммит; 1938-1940 сс. - Педагогическэй институт история салаатыгар үөрэммит. 1945 с. - бүтэрбит.

1949 с. ахсынньытыгар A.M. Панкратова академик салайааччылаах кандидатскай диссертациятын көмүскээбит, тиэмэтэ «Образование Якутской АССР».

1956 с. Саха госудаарственнай университета аһыллыаҕыттан өлүөр дылы бастаан марксизм-ленинизм кафедратыгар доценынан, онтон 1957-1958 сс. ССКП историятын кафедратын сэбиэдиссэйинэн, 1958 сылтан — ол кафедраҕа доценынан үлэлээбит. 1977–1989 сс. — ССРС историятын кафедратын сэбиэдиссэйэ. 1983 с. ВАК Президиума ССРС кафедратын профессорын сыбаанньатын иҥэрбитэ. 1999 сылтан профессор-консультант дуоһунаһыгар үлэлээбитэ.

Саха сиригэр Гражданскай сэрии 1918 сыллаахтан буолбакка (А. Новгородов түөрүйэтэ), 1921 сыл күһүнүттэн саҕаламмыта диэн санааны тутуһара. 1962 сыллаахха устуорук И.М. Романовтыын Хрущевка Саха АССР обкуомун бастакы сэкиритээрин С.З. Борисовы устар уолдьаспытын туһунан сурук суруйбуттара.

1986 сыллаахха Дьоуускайга буолбут устудьуоннар дьалхааннарын кэнниттэн Макаровы омугумсуйууга буруйдаабыттара. Баартыйа киин кэмитиэтин хамыыһыйата бэлэмнээбит университеттан ууратыллыахтаах дьоннорун испииһэгэр ректор А. И. Кузьминныын, бөлүһүөк А. Е. Мординовтыын, устуорук Г. П. Башаринныын кини эмиэ киирбитэ. Бу быһаарыы 1990 сыллаахха эрэ көтүллүбүтэ.

2004 сыл муус устар 23 күнүгэр өлбүтэ.

Үлэлэрэ

Г.Г. Макаров - 200 научнай-чинчийэр уонна научно-популярнай үлэ ааптара. Бу үлэлэригэр аан бастаан П.А. Ойуунускай, М.К. Аммосов, И.Н. Барахов уонна да атыттар оруоллара арыллар. Сүрүн үлэлэрэ: «Образование Якутской АССР», «Байкалов — герой гражданской войны», «Октябрь в Якутии» икки чаастаах, «Северо-Восток России в 1918-1921 гг», «Северо-Восток России в 1921-1922 гг.».

Наҕараадалара

Г.Г. Макаров үрдүк судаарыстыбаннай наҕараадаларга тиксибитэ: «Саха АССР науукатын үтүөлээх диэйэтэлэ» (1984), «1941–1945 сс. Аҕа дойду Улуу сэриитин кэмигэр үлэҕэ килбиэнин иһин», «За доблестный труд. В ознаменование 100-летия со дня рождения В.И. Ленина» мэтээллэринэн, САССР уонна РСФСР Үрдүкү Сэбиэттэрин Президиумнарын Бочуоттаах граматаларынан. Нам уонна Чурапчы улуустарын бочуоттаах гражданина.