Хаарыйар от

Хаарыйар от (нууч. крапива двудомная, лат. Urtíca dioica) — өр сыл үүнэр үүнээйи, күүстээх модьу силистээх. 60-200 устаҕа дылы улаатар. Үүнээйи аһытар баттахтарынан бүрүллүбүт.

Ыам ыйыттан хара күһүнҥэ дылы үүнэр.

Үүнэр сирэ

Сөбүлээн дьиэ таһыгар кыбыыга сыыс от курдук үүнэр.

Эмтэнэргэ туттуллуута

Хаарыйар от сэбирдэхтэрин, умнастарын хаан аҕыйааһыныгар (анемияҕа) ону элбэтэргэ, уопсай мөлтөөһүҥҥэ аска эбэн туттар олус туһалааҕа былыргыттан биллэр.

Киьи Кутун-Сүрүн күүһүрдэр, хотторбот аналлыыр, хорсун санаалыыр. Мөлтөөбүтү сэниэлиир. Дьон куһаҕан дьайыытын, иэдээннэри тохтотор, уйулҕа хамсаабытын ууратар, тыыны кэҥэтэр. Аһы-үөлү буларга, толкуйу тобуларга көмөлөһөр.

Үүнээйи силиһин оргутан истэххэ элбэхтик убаҕастатар, сөтөллүүттэн, киһи оһоҕоһуттан илиистиги таһаарарга туһаныллар.

Саха эмчиттэрэ хаарыйар от сэбирдэҕин сүмэһининэн хаан барыытыттан, бааһырыыттан, киһи этэ ириҥэриититтэн эмтэнэргэ сүбэлииллэр.

Крапивницаны, кыһыйар баастары, аллергия араас көрүҥнэрин эмтээһиҥҥэ туттуллар.

Итини таһынан баттах түһэрин тохтоторго, бөгөргөтөргө хаарыйар оту оргутан сууналлар.

Хаарыйар оту ууга туруоран эбэтэр оргутан атеросклерозка, быар, үөс ыарыыларыгар уу үөскээһинигэр, хойуу хаайтарыытыгар (запор), тымныйыыга, геморройга, сүһүөх ыарыыларыгар, бүөр уонна хабах тымныйыыларыгар, кыра уокка сиэтиигэ көмөлөһөр.

Хаарыйар оту ууга туруоран бэлэмнэниллибит эмэ төбүрүөн, хатаал, кутургуйа буллаҕына хааны ыраастаан эмтиир.

Ырысыаба

1 кымаах оту 1 курууска ууга оргутан биирдии омурдуунан күҥҥэ үстэ иһиллэр.

Сигэлэр

Яковлева А.И., Мохова М.Е., Тимофеева Т.Т., Аар айылҕа эмтиир күүһэ. Дьокуускай 2009.
Иванова Г.Н., Дегтярева С.А., Винокурова Л.К., Готовцева Р.А., Дойдум эмтээх үүнээйилэрэ. Дь., Бичик. 2015. ISBN 978-5-7696-4811-3