1892
Сыллар |
---|
1888 1889 1890 1891 — 1892 — 1893 1894 1895 1896 |
Уоннуу сыллар |
1860-с 1870-с 1880-с — 1890-с — 1900-с 1910-с 1920-с |
Үйэлэр |
XVIII үйэ — XIX үйэ — XX үйэ |
1892 сыл.
Туох буолбута
уларыт- Тохсунньу 8 — Саха сирин бастакы хаһыаттарыттан биирдэстэрэ, "Саха уобалаһын биэдэмэстэрэ", тахсан саҕалаабыт. 1919 сыл ахсынньы 14 күнүгэр диэри ыйга иккитэ тахсара, олохтоох типографияҕа бэчээттэнэрэ, нууччалыы тыллааҕа.
- Тохсунньу 15 — Джеймс Нейсмит диэн киһи баскетбол быраабылатын аан бастаан бэчээттээбит.
- От ыйын 4 — Арҕаа Самоа күн-дьыл уларыйыытын лиинийэтин көһөрөн Арҕаа полушариеҕа киирэр буолбут, онон биир күн манна иккиһин хатыламмыт уонна бу сыллара кинилэргэ 367 күннээх буолбут. АХШ-ы кытары сыһыаны чэпчэтэр туһугар маннык гыммыттар эбит. Онтон 2011 сыллаахха Австралияны уонна Саҥа Зеландияны кытары сыһыаны чэпчэтэр туһуттан Арҕаа Самоа төттөрү Илин полушариеҕа көспүт, бу сыл биир күн көтүтүллүбүт.
Төрөөбүттэр
уларыт- Оросин Роман Иванович (1892-1922) - саха уопсастыбаннай диэйэтэлэ, суруксут.
- Тохсунньу 24 — Эрилик Эристиин (Яковлев Семен Степанович) - поэт, прозаик.
- Олунньу 13 — Новгородов Семен Андреевич, саха бастакы учуонай-лингвииһэ, саха норуотун үөрэхтээһиҥҥэ сүҥкэн оруоллаах киһи, сахалыы маассабай суругу-бичиги айбыт киһи.
- Кулун тутар 13 — Жирков Марк Николаевич, саха бастакы идэтийбит композитора.
- Алтынньы 8 — Марина Цветаева — нуучча бэйиэтэ, тылбаасчыта, XX үйэ бөдөҥ бэйиэттэриттэн биирдэстэрэ.
- Алтынньы 9 — Иво Андрич — Югославия улуу суруйааччыта, 1961 сыллааҕы литератураҕа Нобель бириэмийэтин лауреата.
Өлбүттэр
уларыт- От ыйын 7 — Иван Черскэй — 1863 сыллаахха поляктар Арассыыйа импиэрийэтин утары өрө турууларыгар кыттыбытын иһин Сибииргэ көскө олорбут, Сибиири чинчийээччи, геолог. Кэлин Саха сирин хотугулуу-илин өттүн чинчийбитэ, ол сылдьан Халымаҕа өлбүтэ. Кини аатынан улахан хайа сиһэ уонна Аллараа Халыма улууһун киинэ ааттаммыттара.