2018 сыл

2018 сыл.

Туох буолбута

Тохсунньу

• Тохсунньу 1 күнэ
  • Ален Берсе Швейцария бэрэсидьиэнин дуоһунуһугар киирбитэ
  • Арассыыйа ЕАЭС председателлээһинин саңалаабыта
• Тохсунньу 2 күнэ
  • Молдавия Конституционнай суута бэрэсидьини Игорь Додону аҕыйах бириэмэҕэ боломуочуйаттан тохтоппута

Олунньу

• Олунньу 9 — Кыһыҥҥы Алымпыйаада Соҕуруу Кэриэйэ Пхенчханыгар аһыллыбыт.

Кулун тутар

• Кулун тутар 4 — МИ-6 урукку үспүйүөнүн Сергей Скрипалы уонна кини кыыһын Солсбери куоракка сүһүрдэн өлөрө сатаабыттар, бу түбэлтэ улахан айдааны таһаарбыта, таарыллыбыт дойдулар бэйэ-бэйэлэрин дипломааттарын сорохторун үүртэлээбиттэрэ.

Муус устар

• Муус устар 18 — Свазиленд хоруола Мсвати III дойдутун Эсватини диэн ааттаабыт.

Ыам ыйа

• Ыам ыйын 28 — Егор Борисов Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дархана буолан бүппүт, кини оннугар Ил Дархан эбээһинэһин быстах кэмҥэ толорооччуннан Николаев Айсен Сергеевич анаммыт.

От ыйа

• От ыйын 23 — Греция Аттикатыгар тыаҕа баараҕай уот турбута, 102 киһи өлбүтэ. Бу Грецияҕа сиэртибэтин ахсаанынан XXI үйэҕэ саамай улахан, оттон аан дойдуга иккис уот туруута этэ (бастакы 2009 сыллаахха Австралияҕа буолбута, 180 киһи өлбүтэ).

Алтынньы

• Алтынньы 31 — Ииндийэҕэ аан дойду саамай үрдүк статуята — 240 миэтэрэлээх Сомоҕолоһуу Мэҥэтэ — аһыллыбыт. Бу Валлабхаи Патель диэн Ииндийэ босхолонуутун туһугар турууласпыт норуот биир басханын мэҥэ тааһа.

Өлбүттэр

• Олунньу 14 — Тарас Десяткин — геолог идэлээх, «Якутзолото» тэрилтэни өр сылларга салайбыт киһи. Социалистыы Үлэ Дьоруойа, «Үлэ Кыһыл Знамята» уордьан икки төгүллээх кавалера (1969, 1981), Ленин уордьанын икки төгүллээх кавалера (1971, 1976). Алдан улууһун, Мэҥэ-Хаҥалас улууһун (1998) уонна Дьокуускай куоратын (2013) Ытык киһитэ.
• Кулун тутар 14 — Стивен Хокинг (1942 төр.) — Аангылыйа физигэ уонна матымаатыга. Билими тарҕатааччы, сырдатааччы.

• Ыам ыйын 26 — Мэҥэ Хаҥалас Бастакы Мооругуттан төрүттээх Саха АССР оскуолатын үтүөлээх учуутала, сэрии кыттыылааҕа Георгий Апросимов.

• Бэс ыйын 26 — Андрей Дементьев (1928 төр.), бэйиэт.
• От ыйын 28 — Николай Чиряев — Дьокуускай куораттааҕы национальнай гимназия дириэктэрэ, философия билимин кандидата, СӨ үөрэҕириитин туйгуна.
• От ыйын 28 — Егор Старостин - Байаҕантай — теплофизик, геокриолог учуонай, техническэй билим дуоктара, Хоту дойду физикаҕа-техникаҕа кыһалҕаларын үнүстүүтүн дириэктэрэ, бэйиэт, Саха Өрөспүүбүлүкэтин суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ.

• Алтынньы 1 — Шарль Азнавур (1924 төр.), эрмээн төрүттээх аатырбыт француз ырыаһыта, ырыа айааччы, артыыс.
• Алтынньы 8 — Муртаза Шерхан — казаах суруйааччыта, Казахскай ССР Судаарыстыбаннай бириэмийэтин лауреата, Казахстан суруйааччыларын сойууһун бырабылыанньатын иккис сэкиритээрэ.

• Сэтинньи 26 — Бернардо Бертолуччи (1941 төр.), Италия кинорежиссёра, драматург уонна бэйиэт, Оскар бириэмийэ лауреата.