Алексеев Аркадий Михайлович

Алексеев Аркадий Михайлович — саха аатырбыт мелодиһа, ырыаһыт, общественнай деятель.

Аркадий Алексеев
Мэтириэтэ
Төрөөбүт күнэ:

12 ахсынньы 1937({{padleft:1937|4|0}}-{{padleft:12|2|0}}-{{padleft:12|2|0}}) (86 саастаах)

Төрөөбүт сирэ:

Майа, Мэҥэ-Хаҥалас улууһа, Саха АССР

Дойдута:

ССРС ССРСАрассыыйа Арассыыйа

Наҕараадалара:

Саха норуодунай артыыһа

Олоҕун олуктара уларыт

  • 1937 сыл ахсынньы 12 күнүгэр Майа сэлиэнньэтигэр төрөөбүт.
  • 1963 сыллаахха Москватааҕы педагогика институтун спорт факультетын бүтэрбит.
  • 1964 сыллаахха «Айан» ырыа бөлөҕүн салайааччыта уонна мелодиһа.
  • 1976 сыллаахха Бүтүн Союзтааҕы «Ищем таланты» конкурс лауреата буолбут.
  • 1975 сыллаахха «Айан» квартет Монголия народнай өрөспүүбүлүкэтигэр гастроллаабыт.

Айар үлэтэ уларыт

Аркадий Алексеев 60-н тахса ырыаны суруйбут.

«Тойбохой» уларыт

Бастакы ырыата. Аркадий Алексеев ахтыытыттан:[1]

Бастакы ырыабын, И. Алексеев тылыгар «Тойбохойу», 1956 с. күһүнүгэр, 10-с кылааска сылдьан айбытым. Ол саҕана Сунтаар Тойбохойун хантан билиэмий, көрбөтөх дойдум буоллаҕа. Хайдах эрэ оннук айыллан хаалбыт. Дьиҥинэн, ол саҕана «Эдэр коммунист» хаһыакка хоһоон бөҕө тахсара, онтон көрөн бэрт элбэх ырыаны айбытым быһыылааҕа да, ити билигин «Тойбохойум» эрэ «ордон» сылдьар.

«Илиибин уунабын эйиэхэ» уларыт

Валерий Ноев өлбүтүгэр, олус аһыйан, хараастан, Леонид Попов хоһоонугар айбыт[1].

Айымньылара уларыт

  • Сүрэхтэр кэпсэтэр кэмнэрэ. Дьокуускай, 1978.
  • Эйигин кытары сиэттиһэн. Дьокуускай, 1991.
  • НВК «Саха» хас даҕаны Саха Сирин айылҕатын туһунан документальнай киинэни устубута.

Биллибит ырыалара уларыт

  • «Таммахтар» (Василий Дедюкин тыллара)
  • «Таптыырга буруй суох» (Петр Тобуруокап тыллара)
  • «Тойбохой» (Иван Алексеев тыллара)
  • «Улахан тапталы умнумуох» (Петр Тобуруокап тыллара)
  • «Устудьуон доҕорбор» (Николай Попов тыллара)
  • «Хайа, хаһан кэлэҕин?» (Семен Данилов тыллара)
  • «Хайгыыр хара харахтааҕым» (Роман Атласов тыллара)
  • «Ыйдаҥа түүн» (Николай Попов тыллара)

Наҕараадалара уонна ытык ааттара уларыт

  • Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуодунай артыыһа
  • Саха АССР культуратын үтүөлээх үлэһитэ (1977)
  • Саха Сирин искусствотын үтүөлээх деятелэ (2004)
  • Дьокуускай куорат ытык киһитэ[2] (1998, тохсунньу 14)
  • Мэҥэ-Хаҥалас улууһун ытык киһитэ
  • Тойбохой нэһилиэгин ытык киһитэ[3] (2012)

Быһаарыылар уларыт

Өссө маны көр уларыт

Сигэлэр уларыт