Ахсынньы 21

Ахсынньы 21 диэн Григориан халандаарыгар сыл 355-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 356-c күнэ). Сыл бүтүө 10 күн баар.

Бэлиэ күннэр

• Күн туруута (Сир хотугу аҥарыгар кыһыҥҥы туруу ахсынньы 21 эбэтэр 22 күнүгэр буолар) уонна ону кытта ситимнээх күннэр:
  • Күөх ороһооспо (сорох протестааннарга, католиктарга, лютерааннарга, методиистарга). Бу сыл ордук уһун түүнүн көрсө арҕаа христианнар сорох сыаркаптарыгар чугас дьоннорун соторутааҕыта сүтэрбит дьоҥҥо анаан сулууспа ыыталлар
  • Кытай Кытай, Кытай Өрөспүүбүлүкэтэ Кытай Өрөспүүбүлүкэтэ, Япония Япония, Соҕуруу Кэриэйэ Соҕуруу Кэриэйэ, Вьетнам Вьетнам — Дунчжи бэстибээл. Инь уонна Янь бөлүһүөпүйэтигэр хараҥа уонна сырдык алтыһыылырагыр суолталаах күн быһыытынан бэлиэтэнэр. Үксүн дьон аймахтарын кытта бэлиэтииллэр
  • Шри-Ланка Шри-Ланка — Сангхамитта күнэ (буддизм Тхеравад салаата бэлиэтиир). Сангхамитта диэн биһиги эрабыт иннинэ олоро сылдьыбыт манаах дьахтар (б.э.и. 282 с. - б.э.и. 203 с.), ол саҕанааҕы Ииндийэ ыраахтааҕыта Ашока кыыһа, буддизмы аан бастаан Шри-Ланка сиригэр илдьибит дьонтон биирдэстэрэ.
  • Йоль (неоязычество) — былыргы германецтартан төрүттэрин ааҕынар дьон үксүн бэлиэтииллэр, мусталлар, аһыыллар, бэлэх бэлэхтэһэллэр
  • Зиемассветки (былыргы Латвия)
• Пилипиин Пилипиин — Сэбилэниилээх күүстэр күннэрэ
• Массачусетс Массачусетс, Плимут — Өбүгэлэр күннэрэ
• Сан-Томе уонна Принсипи Сан-Томе уонна Принсипи — Сан-Томе күнэ

Түбэлтэлэр

• 1237 — Бату хаан сэриитэ хас да күн сэриилээн Рязань куораты ылбыт. Куораты урусхаллаабыттар, кинээһи өлөрбүттэр. Куорат бу кэнниттэн саҥаттан тутуллубатаҕа, билигин ол сир Эргэ Рязань диэн ааттанар, кэлин бу сиртэн 50 км ыраах турар атын куораты Рязань диэн ааттаабыттара.
• 1913 — «New York World» ("Нью-Йорк Уорлд") хаһыакка бастакы аныгылыы кроссворд тахсыбыт, ааптара — Артур Уинн.
• 1941 — Аан дойду иккис сэриитин кэмигэр Таиланд уонна Дьоппуон ыккардыларыгар кыттыгастыы пакт түһэрсиллибит.
• 1965 — ХНТ Генеральнай ассамблеята Раасанан дискриминация бары көрүҥүн суох гынар туһунан дойдулар ардыларынааҕы декларацияны ылыммыт.
• 1975 — Бүлүүтээҕи ГЭС иккис уочарата үлэҕэ киирбит.
• 1988 — Аан дойдуга саамай улахан сөмөлүөт Ан-225 «Мрия» бастакытын көппүт.
• 1991 — Сэбиэскэй Сойуустан тахсыбыт 9 өрөспүүбүлүкэ уонна Арассыыйалаах Белорусия (кинилэр тахсыбатахтара) салайааччылара Алма-Атаҕа көрсүбүттэр. СНГ соруга уонна тутула суруллубут Алма-Ата декларациятыгар илии баттаабыттар. Онон СНГ сыала-соруга чопчуланан, састаабыгар 11 өрөспүүбүлүкэ киирэн силигин сиппит. Түөрт хонон баран ССРС бэрэсидьиэнэ Михаил Горбачев стратегическай ядернай сэбилэнии салайыытын Борис Ельциҥҥэ туттарбыта, ССРС букатыннаахтык суох буолбута.
• 2007 — Шенген сөбүлэҥэр 9 дойду киирбит — Литва, Латвия, Эстония, Польша, Чехия, Словакия, Словения, Венгрия уонна Мальта.
• 2012 — YouTube уонна интэриниэт устуоруйатыгар аан бастаан биир видеоклип көрүүтэ 1 миллиард буолбут. Бу видеонан Соҕуруу Кэриэйэ PSY диэн аатынан биллэр ырыаһытын «Gangnam Style» ырыата буолбут.

Төрөөбүттэр

• 1896 — Степан Гоголев — саха бастакы революционердарыттан биирдэстэрэ, бөдөҥ сэбиэскэй салайааччы.
• 1908 — Виктор Тихонов (01.07.1977 өлб.) — 1957-1969 сылларга "Якуталмаз" трест дьаһайааччыта, Социалистыы Үлэ Дьоруойа (1964), Мирнэй куоратын Ытык олохтооҕо (1964).
• 1928 — Михаил Орлов — Мирнэй куоратын уонна Айхал бөһүөлэгин тутааччы, Социалистыы Үлэ Дьоруойа (1960), Мирнэй куоратын Ытык олохтооҕо (1964).
• 1934 — Алла Билюкина — литературовед, филология билимин дуоктара.
• 1937 — Иван Кандинскай — сахаттан бастакы үөрэхтээх опера режиссера, Чурапчы народнай тыйаатырын тэрийээччитэ.
• 1940 — Гавриил Угаров — биология билимин дуоктара, суруйааччы, айааччы, уопсастыбаннай диэйэтэл.
• 1948 — Сэмюэль Джексон — Америка киинэ уонна тэлэбиидэнньэ артыыһа, продюсер.

Өлбүттэр

• 1940 — Фрэнсис Скотт Фицджеральд (1896 төр.), АХШ суруйааччыта.
• 1993 — Кола Бельды (1929 төр.), эстрада ырыаһыта.