- 284 — Диоклетиан Риим импэрээтэринэн талыллыбыт.
- 762 — Лушань өрө туруутун кэмигэр Тан династия ыраахтааҕытын сэриилэрэ Уйгуур Каганаатын көмөтүнэн Лоян куораты өрө турааччылартан төттөрү былдьаабыттар. Бу куорат ол саҕана аан дойдуга улаханынан иккис этэ.
- 1194 — Риим импиэрийэтин ыраахтааҕыта Генрих VI Сицилияҕа Палермо куораты сэриилээн ылбыт.
- 1815 — Парижтааҕы иккис эйэ сөбүлэҥэр илии баттаммыт. Францияҕа 1790 сыллааҕы кыраныыссатын төннөрбүттэр, ол эрээри улахан контрибуция түһэрбиттэр уонна оккупацияны эбии хас да сылга уһатан биэрбиттэр.
- 1910 — Миэксикэҕэ былаас утары өрө туруу буолбут. Бу түмүгэр генераал Порфирио Диас былааһа сууллубут, кини оннугар Франсиско Мадера бэрэсидьиэн буолбут. Билигин хас сыл аайы бу күн Мексикаҕа Өрөбөлүүссүйэ күнэ бэлиэтэнэр.
- 1917 — ЯКОБ (комитет общественной безопасности), эсердар кэмитиэттэрэ, Дьокуускай куорат дуумата, байыаннай уонна бааһынай дьокутааттар сэбиэттэрэ, «Саха национальнай кэмитиэтэ», федералистар сойуустарын киин кэмитиэтэ мунньахтаан Өрөбөлүүссүйэни көмүскүүр кэмитиэти олохтообуттар.
- 1917 — «Якутский голос» диэн ааттаах хаһыат бастакы нүөмэрэ тахсыбыт. Бу хаһыаты Трудовой союз федералистов Киин кэмитиэтэ таһаарар эбит. Барыта 6 нүөмэр тахсыбыт (бастакы эрэдээктэр Широких А. Д., иккис 1918 сылтан Шадрин М. И. этилэр).
- 1959 — Холбоһуктаах Нациялар Тэрилтэлэрэ "Оҕо быраабын декларациятын" ылыммыт. ХНТ иннинэ бастаан 1924 сыллааха бу декларацияны Нациялар Лигалара ылыммыта. Декларация биэс принцибэ: 1) Оҕо эт-хаан уонна өй-санаа өттүнэжн сөпкө сайдарыгар күдэх (средство) бэриллиэхтээх 2) Аччык оҕо аһатыллыахтаах; ыалдьыбыт оҕо эмтэниэхтээх; алҕаһыыр оҕо көннөрүллүөхтээх; тулаайах уонна дьиэтэ суох оҕо кыһалҕаҕа түбэстэҕинэ хорҕойор сир уонна көмө ылыахтаах 3) Ыар кэм саҕана оҕо бастакынан көмө ылыахтаах 4) Оҕо тапталга улаатыахтаах, көлөһүннээһин бары көрүҥнэриттэн көмүскэниэхтээх 5) Оҕо бастыҥ өрүттэрэ атын дьоҥҥо туһа аҕалыахтаахтарын өйдүүрүн курдук иитиллиэхтээх.
- 1977 — Егиипэт бэрэсидьиэнэ Анвар Садат араб басханнарыттан бастакынан Израильга сылдьыбыт, парламеҥҥа туран эйэ көрдүүрүн туһунан эппит. Араб дойдулара Израиль утары отут сыл тухары хаста даҕаны сэриилэспиттэрин кэннэ Егиипэт бастакынан эйэлэспит. Сотору кэминэн Иордания эмиэ Израили кытары эйэ дуогабарын түһэрсибитэ.
- 1985 — Windows 1.0 (ааҥл. түннүктэр) операционнай систиэмэ атыыга тахсыбыт. 2019 сыллааҕы көрдөрүүнэн Windows араас версиялара аан дойду көмпүүтэрдэрин 88,5 %-гар тураллар.
- 1994 — Анголаҕа 19 сыл тухары барбыт гражданскай сэрии түмүктэммит.
- 1998 — Байконур космодромуттан "Заря" диэн Дойдулар ардыларынааҕы космос станциятын (нууч. Международная космическая станция - МКС) бастакы модула орбитаҕа таһаарыллыбыт. МКС билиҥҥээҥҥэ диэри үлэлиир, бырайыакка 14 дойду кыттар, 2020 сыл туругунан станцияҕа 241 космонавт сылдьыбыт. Станцияҕа уопсайа 100 миллиард евро бараммыт диэн сабаҕалааһын баар, инньэ гынан космос бырайыактарыттан саамай үрдүк сыаналаахтара буолар.
- 1927 — Михаил Ульянов — тыйаатыр уонна киинэ артыыһа, режиссёр, ССРС народнай артыыһа.
- 1928 — Алексей Баталов — артыыс, кинорежиссёр, сценарист, педагог, ССРС народнай артыыһа.
- 1939 — Валерий Ноев — саха аатырбыт самодеятельнай хампаһыытара, билигин 50 тахса ырыата биллэр: «Кыракый кыысчааным», «Кыракый уолчааным» (И. Сысолятин), «Күөрэгэй» (М.Куличкина), «Мин дууһам ыллыыр», «Току-току, ньээ-ньээм», «Кыыс Амма» (В.Ноев), «Хатыҥчааным барахсан» (В. Ноев), «Сардааналыын көрсүһүү» (И.Гоголев) уо.д.а.
- 1942 — Джо Байден — АХШ 46-с бэрэсидьиэнинэн талыллыбыт киһи.
- 1910 — Лев Толстой (1828 төр.), суруйааччы, нуучча литэрэтиирэтин классига.
ХНТ — Аан дойдутааҕы оҕо күнэ
Арассыыйа — Көлө үлэһитин күнэ
Аргентина — Тутулуга суох буолуу күнэ
Бразилия — День черной осведомленности
Вьетнам — Учуутал күнэ
Миэксикэ — Өрөбөлүүссүйэ күнэ
Таиланд — Байыаннай байҕал флотун күнэ
Украина — Тыа хаһаайыстыбатын үлэһитин күнэ
