Түбэлтэлэр

уларыт
  • 1901 — Нуучча таҥаратын дьиэтэ суруйааччы Лев Толстойу таҥара дьиэтиттэн дьалты туруорбут (отлучение).
  • 1901Арассыыйа II Дууматын бастакы мунньаҕа саҕаламмыт.
  • 1933Германияҕа быыбарга нацистар партиялара кыайбыт.
  • 1938 — 1918 сыллаахха «Холбос» потребобществоны тэрийбит, 1920-с сылларга «Саха омук» уонна «Саха кэскилэ» түмсүүлэр төрүттээччилэриттэн биирдэстэрэ, саха суругун-бичигин кэмитиэтин чилиэнэ Кузьма Гаврилов (01.12.1890—1938) олоҕо суох эрэпириэссийэҕэ түбэһэн, хаайыллыбыт.
  • 1943 — Дьокуускайтан Өлүөхүмэҕэ көтөн испит ЛИ-2 (Дуглас) байыаннай тырааныспар сөмүлүөтэ Горнай сиригэр саахалламмыт. 24 саастаах пассажир Николай Терешкин тыыннаах хаалбыт дьону быыһаабыта. Ол саҕана Лиэнискэй хомсомуолун сэкирэтээринэн саҥа талыллан, үлэлиир сиригэр баран испитэ, кэлин сэрии кэнниттэн Дьокуускайы салайа, Саха АССР Үрдүкү Сэбиэтин дьокутаатынан талылла сылдьыбыта. Бу саахалга олоҕуран Амма Аччыгыйа "Алдьархай" диэн сэһэнин суруйбута.
  • 1946Черчиль Фултоннааҕы этиитэ. «Уота суох сэрии» диэн ааттаммыт утарыта туруу саҕаланар.
  • 1968Саха сирин суруйааччыларын VII сийиэһэ аһыллыбыт. Кулун тутар 5-6 күннэригэр үлэлээбит.
  • 1971 — ССРС Миниистирдэрин Сэбиэтэ Ижевскай куоракка Удмурт судаарыстыбаннай үнүбүрсүөтүн тэрийэр туһунан уураах таһаарбыт.

Төрөөбүттэр

уларыт
  • 1895 — Василий Леонтьев (1932 с. өлб.), литэрэтиирэ кириитигэ, түмэт дьайыксыта.
  • 1934 — Үөһээ Бүлүү Өргүөтүгэр Тамара Петрова (2020 с. өлб.), ийэ тылы тарҕатааччы уонна туруулаһааччы түмэт дьайыксыта, орто оскуолаҕа "национальнай кэнсиэпсийэни" киллэрии идеолога, Саха араадьыйатыгар биэрии ааптара, саха тылын чинчийээччи, СГУ-га Саха тылын истилиистикэтин уонна тылбааһын хаапыдыратын тэрийбит СГУ профессора, педагогика билимин хандьыдаата.

Өлбүттэр

уларыт
  • 1942 — Аржаков Степан Максимович (1899 төр.) — Саха Сиригэр Сэбиэскэй былааһы олохтооччулартан биирдэстэрэ, Саха АССР-га ил, бэлиитикэ уонна хаһаайыстыба дьайыксыта, Саха Сирин Совнаркомун бэрэстээтэлэ ытыллыбыт.
  • 1953Иосиф Сталин (18.12.1878 төр.) — ССРС салайааччыта.