Халыып:Бу күн:10-14
Сорох халандаардар этэллэринэн бүгүҥҥүттэн Саха сиригэр кыһын саҕаланар (Бокуруоп)
- Аан дойдутааҕы Стандарт күнэ
Беларусь — Ийэ күнэ
Грузия — Мцхетоба (христианнар бэлиэтииллэр).
Украина — Украина көмүскээччитин күнэ- Украина — Украина хаһаактарын күнэ
Түбэлтэлэр
уларыт- 1066 — Гастингс кыргыһыытыгар Нормандия герцога Вильгельм сэриитэ Англия хоруолун сэриитин кыайбыт. Сотору кэминэн Вильгельм Англияны барытын сэриилээн ылбыта, кини буойуттара феодал буолан дойду сирин үллэстибиттэрэ. Мантан ыла биэс үйэ кэриҥэ Англия судаарыстыбаннай тылынан француз тыла буолбута.
- 1640 — Икки Саха сирин бойобуодалара Петр Головин уонна Матвей Глебов Москубаҕа ыыппыт суруктара Сибиир бирикээһигэр (Сибиир дьыалаларынан дьарыктанар тэрилтэ) тиийбит. Ол сурукка Илиим өрүс тардыытыгар киирэр сирдэргэ түһээн хомуйары көрдөспүттэр. Бу сири Енисей бойобуодата былдьаһар эбит.
- 1806 — Йена-Ауэрштедт кыргыһыытыгар Наполеон Улуу Аармыйата Пруссия аармыйатын урусхаллаабыт.
- 1926 — "Чолбон" сурунаал маҥнайгы нүөмэрэ тахсыбыт. Сурунаал аата хаста даҕаны уларыйа сылдьыбыт: 1930-1937 сc. — "Кыһыл ыллык", 1938-1940 сc. — "Художественная литература", 1940-1998 сc. — "Хотугу Сулус", уонна 1999 сылтан ыла "Чолбон" диэн бастакы аата төннөрүллүбүт. Маны таһынан 1956 сылтан ыла "Хотугу Сулустан" нууччалыы "Полярная звезда" сурунаал туспа барбыт.
- 1934 — Главсевморпуть салалтатын бирикээһинэн Дьокуускайга Өлүөнэтээҕи авиагруппа тэриллибит.
- 1947 — Америка лүөччүгэ Чак Йегер бастакынан тыас түргэнин куоһарбыт.
- 1956 — Ииндийэҕэ тыытыллыбаттар каасталарын басхана Бабасахиб Амбедкар уонна кинини батыһааччы 385 000 киһи индуизмтан буддизмҥа көспүттэр.
- 1964 — Леонид Брежнев ССКП КК бастакы сэкирэтээринэн буолбут. Кини 18 сыл тухары, 1982 сыллаахха диэри ССРС баһылыгынан олорбута.
- 1986 — Уус Маайа аэропуордуттан көтөн тахсан испит Л-410 сөмүлүөт Алдан өрүһүгэр сууллан түспүт. Сөмүлүөккэ олорбут 14 киһи бары өлбүттэр.
- 1991 — «Дьэбириэйдэр Саха сиригэр» диэн ыстатыйа Израиль «Наша страна» хаһыатыгар тахсыбыт.
- 1992 — Ил Түмэн VI сиэссийэтигэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин былааҕын ылыммыт.
- 2004 — Амуур өрүһүгэр баар Тарабаров арыыта, Хабаровскай таһынааҕы Улахан Уссурийскай арыы уонна Аргунь өрүһүгэр баар (Чита уобалаһа) Большой арыы Кытайга бэриллэллэрин туһунан дөкүмүөҥҥэ бэрэсидьиэн Владимир Путин илии баттаабыт. 4 сыл буолан баран бу арыылар анал быһыыны-майгыны тутуһан Кытайга букатыннаахтык бэриллибиттэрэ.
Төрөөбүттэр
уларыт- 1864 — Мария Ионова-Андросова — олоҥхоһут, ырыаһыт, саха былыргы номохторун уонна олоҕун-дьаһаҕын сэдэх билээччи, чинчийээччи. Оҕолоро репрессияҕа түбэһэн уустук олоҕу олорбута.
- 1896 — Роман Константинов — Фрунзе аатынан холкуос сылгыһыта, Саха Сириттэн бастакы Социалистыы Үлэ Дьоруойа.
- 1926 — Николай Осипов - Чоомуут — ырыаһыт, оһуокайдьыт.
- 1927 — Николай Федотов - Торбаза — хайыһардьыт, Саха АССР спордун маастара, Иккис Наахара нэһилиэгин бочуоттаах гражданина, «Хохочой — Дьокуускай — Майа» хаһыйарынан десант кыттыылааҕа.
- 1930 — Мария Мохначевская — саха муусука үнүстүрүмүөннэрин оҥорооччу, мусукаан, култуура үтүөлээх үлэһитэ.
- 1932 — Борис Олейников — геология-минералогия билимин дуоктара, профессор, РФ уонна Саха АССР билимнэрин үтүөлээх диэйэтэлэ, РАЕН чилиэн-кэрэспэдьиэнэ, СӨ НА академига, 1987-2000 сылларга Дьокуускайдааҕы Геология билимин институтун дириэктэрэ.
Өлбүттэр
уларыт- 1931 — Иван Кондаков — Саха сиригэр Бүлүү куоратыгар төрөөбүт эрэһиинэни синтезтааһын ньыматын бастакынан тобулбут биллиилээх хиимик-учуонай.