Цент

Цент (лат. centum — сүүс) — 55 араас дойду сүрүн валюталарыттан сүүс гыммыт биир сыаналаах харчыта.

Тыл үөскээһинэ

«Цент» диэн тыл латыын тылыттан centum («сүүс») үөскээбит. Сорох сирдэргэ баар аата: сен, сенити, сенте, сенти, син о. д. а. Сомалига бытархай харчы үс официальнай ааттаах: ааҥл тылынан — цент, итальянскай тылынан — чентезимо, араб уонна сомали тылларынан — сенти.

С диэн кылгатыллар (сорох дойдуларга ааҥл. cent), ct (холобур, Литваҕа лит. centas) эбэтэр s (холобур, Эстонияҕа эст. sent). Үгүс, цент манньыатынан туһанар дойдуларга, цент бэлиэтээһинигэр ¢ тутталлар, онтон Тайвань уонна Гонконг дойдуларга — иероглифтар (分 уонна 仙).

Еврозона манньыата «евроцент» диэн ааттаах. Олоҕурбут ааттаах харчылаах биир эрэ дойду баар — Греция. Бу дойдуга, греческэй драхма эргиирин кэминээҕи курдук, үөскээбит харчы кээмэйин официальнай аата лепта (гир. Λεπτόν → был.-гириэк. λεπτος, туруору тылбааһа нууч. без кожуры диэн, ол аата «кыра», «чараас»).

Гонконг уонна Макао дойдулар сүрүн валюталарын сүүс гыммыт биирэ 仙 иероглифынан бэлиэтэнэр, бу иероглиф «син» (ааҥл. sin) диэн ааҕыллар — ааҥл «цент» тылыттан киирбит.

Америка Холбоһуктаах Штаттарыгар уонна Канадаҕа биир цент сыаналаах манньыаты үксүн пенни диэн ааттыыллар (ааҥл пеннитыгар маарыннатан).

Латыын centum («сүүс») тылыттан хас да дойду бытархай харчыта ааттанар:

сантим (фр. centime);
сентаво (порт. уонна исп. centavo — тылыттан тылыгар түһэрдэххэ «сүүс гыммыт биирэ»);
сентесимо уонна чентезимо (исп. уонна ит. centesimo → лат. centesimus — сүүс гыммыт биирэ);
сентимо (порт. cêntimo, исп. céntimo).

Цент харчыттан турар билиҥҥи валюталар

Бытарытар харчы	Валюта	Дойду	Холобур
Аво (цент) (ааҥл. уонна порт. avo, sin; кыт. 仙)	Патака	Макао
Евроцент	Евро	Евросоюз
Цент (ааҥл. уонна нидерл. cent)	Гульден	Нидерландские Антильские острова
Цент (ааҥл. cent)	Австралия доллара	Австралия Австралия
Цент (ааҥл. cent)	Багамскай доллар	Bahamas
Цент (ааҥл. cent)	Барбадос доллара	Барбадос Барбадос
Цент (ааҥл. cent)	Белиз доллара	Белиз Белиз
Цент (ааҥл. cent)	Доллар	ě Британия Виргин арыылара
Цент (сен) (ааҥл. cent, sen)	Бруней доллара	Бруней Бруней
Цент (ааҥл. cent)	Гайанскай доллар	Гайана Гайана
Цент (син) (ааҥл. cent; кыт. 仙; пиньинь sin)	Гонконг доллара	Гонконг Гонконг
Цент (ааҥл. cent)	Кайман Арыыларын доллара	Кайман арыылара Кайман арыылара
Цент (ааҥл. уонна фр. cent)	Канада доллара	Канаада Канаада
Цент (ааҥл. cent)	Австралия доллара	Кирибати Кирибати
Цент (ааҥл. cent)	Австралия доллара	Кокосовые острова Кокосовые острова
Цент (ааҥл. cent)	Кук Арыыларын доллара	Кук Арыылара Кук Арыылара
Цент (ааҥл. cent)	Либерия доллара	Либерия Либерия
Цент (ааҥл. cent)	Доллар	Микронезия Микронезия
Цент (ааҥл. уонна ниэм. cent)	Намибия доллара	Намибия Намибия
Цент (ааҥл. cent)	Доллар	Науру Науру
Цент (ааҥл. cent)	Ниуэ доллара	Ниуэ Ниуэ
Цент (ааҥл. cent)	Саҥа Зеландия доллара	Саҥа Зеландия Саҥа Зеландия
Цент (ааҥл. cent)	Доллар	Палау Палау
Цент (ааҥл. cent)	Доллар	Северные Марианские острова
Цент (сен) (ааҥл. cent, sen)	Сингапур доллара	Сингапур Сингапур
Цент (ааҥл. cent)	Соломон Арыыларын доллара	Соломон Арыылара Соломон Арыылара
Цент (ааҥл. уонна нидерл. cent)	Суринам доллара	Суринам Суринам
Цент (ааҥл. cent)	Доллар	АХШ АХШ
Цент (фынь, фын, фэн, фэнь) (ааҥл. cent; кыт. 分; пиньинь fen)	Саҥа Тайвань доллара	Тайвань
Цент (ааҥл. cent)	Тринидад уонна Тобаго доллара	Тринидад уонна Тобаго
Цент (ааҥл. cent)	Тувалу доллара	Тувалу Тувалу
Цент (ааҥл. cent)	Фиджи доллара	Фиджи Фиджи
Цент (ааҥл. cent)	Ямайка доллара	Ямайка Ямайка
Цент (ааҥл. cent)	Доллар	Илиҥҥи-карибскай дойдулар (OECS)^[1]
Цент (ааҥл. cent)	Леоне	Сьерра Леоне Сьерра Леоне
Цент (ааҥл. cent)	Лилангени	Эсватини Эсватини
Цент (ааҥл. cent; лит. centas)	Лит	Литва Литва	Билэ:1 centas (1991).jpg
Цент (сенте, мн. лисенте) (ааҥл. cent; сесото sente, мн. lisente)	Лоти	Лесото Лесото
Цент (ааҥл. cent; араб. سنت‎)	Накфа	Эритрея Эритрея
Цент (сенити) (ааҥл. cent; тонг. senti)	Паанга	Тонга Тонга
Цент (сен) (ааҥл. cent, sen; кхмер. សេន)	Риель	Камбодьа Камбодьа
Цент (сен) (ааҥл. cent, sen)	Ринггит	Малайзия Малайзия
Цент (сен) (ааҥл. cent, sen)	Индонезия рупията	Индонезия Индонезия
Цент (ааҥл. cent)	Маврикий рупията	Маврикий Маврикий
Цент (ааҥл. уонна фр. cent)	Сейшель рупията	Сейшельские Острова Сейшельские Острова
Цент (ааҥл. cent)	Ланкийскай рупия	Шри-Ланка Шри-Ланка
Цент (сенте) (ааҥл. cent; сесото sente)	Рэнд	Соҕуруу Африка Соҕуруу Африка
Цент (сене) (ааҥл. cent, sene)	Тала	Самоа Самоа
Цент (ааҥл. уонна нидерл. cent)	Арубанскай флорин	Аруба Аруба
Цент (сенти) (ааҥл. cent; суахили senti)	Кения шиллинга	Кения Кения
Цент (чентезимо, сенти) (ааҥл. cent; ит. centesimo; сом. senti; араб. سنت‎)^[2]	Сомали шиллинга	Сомали Сомали
Цент (ааҥл. cent; сом. senti; араб. سنت‎)	Сомалиленд шиллинга	Сомалиленд
Цент (сенти) (ааҥл. cent; суахили senti)	Танзания шиллинга	Танзания Танзания
Цент (ааҥл. cent)	Уганда шиллинга	Уганда Уганда

Цент бэлиэтэ

Цент бэлиэтэ (ааҥл. cent) — латыын c бичигэ, туруору эбэтэр диагоналлыы туора сотуллубуттаах (¢). Бэлиэ көрүҥнэрэ — c бичик алын өттүн быһа охсор штрихтаах эбэтэр онто суох. Бу бэлиэ бытархай цент эбэтэр сентаво харчылар баар үгүс дойдуларга туһаныллар. Холобур, Кубаҕа уонна Мексикаҕа. Быраабыла быһыытынан, доллар бэлиэтиттэн уратыта диэн, бэлиэ харчы суумматын иннигэр буолбакка, кэннигэр туруоруллар.

АХШ маркаларыгар цент араас бэлиэлэрин көрүҥнэрэ

Быһаарыылар

↑ Ангилья Ангилья • Антигуа уонна Барбуда • Гренада Гренада • Доминика Доминика • Монтсеррат Монтсеррат • Сент-Винсент уонна Гренадиннар • Сент-Китс уонна Невис Сент-Китс уонна Невис • Сент-Люсия Сент-Люсия
↑ Сомали харчытын официальнай аата: ааҥл тылынан — цент, итальянскай тылынан — чентезимо, араб уонна сомали тылларынан — сенти