Алтынньы 24 диэн Григориан халандаарыгар сыл 298-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 299-c күнэ). Сыл бүтүө 67 күн баар.

Бэлиэ күннэр

уларыт

Түбэлтэлэр

уларыт
  • 1648Европаҕа Отут сыллаах сэриини түмүктүүр Вестфаль эйэлэһии сөбүлэҥэ түһэрсиллибит. Бу дуогабарга судаарыстыбалар бэйэлэрин сирдэригэр суверенитеттара, о.э. толору былаастаахтара, бигэргэммит. Ону кытары дойдулар ардыларынааҕы сыһыаҥҥа "күүс балансата" баар буолуохтааҕа этиллибит.
  • 1795Польша уонна Литва холбоһуктарын, Речь Посполитаяны, үсүһүн букатыннаахтык Арассыыйа, Пруссия уонна Австрия үллэстибиттэр.
  • 1813Арассыыйа уонна Персия Гюлистаннааҕы эйэ дуогабарыгар илии баттаабыттар. Бу 1804 сылтан буолбут сэриини тохтоппут.
  • 1929АХШ фондовай биржаларыгар "хара чэппиэр" — акциялар сыаналара күр гыммыттар. Бу күн Улуу кэхтии диэн уон сыл кэриҥэ салҕаммыт улахан экэниэмикэ кириисиһин саҕаланыытынан ааҕыллар. Улуу кэхтии баай да дьадаҥы да дойдулары улаханнык охсубута. Тус барыс, түһээн киириитэ, барыстар уонна сыаналар түспүттэр, дойдулар ардыларынааҕы эргиэн 50%-тан тахса аччаабыт. Үлэтэ суох буолуу АХШ-ка 25% диэри улааппыт, сорох дойдуларга 33% буолбут.
  • 1935Москуба Кириэмилин Спасскай башнятын чыпчаалыгар икки бастаах хотой оннугар биэс салаалаах кыһыл сулус анньыллыбыт.
  • 1945Холбоһуктаах Наассыйалар Тэрилтэлэрин устааба күүһүгэр киирбит. ХНТ (United Nations) диэн иллэр ардыларынааҕы сыһыаны тупсарарга, аан дойдуга эйэни тутуһарга уонна сэриини суох оҥорууну ситиһэргэ олохтоммут дойдулар ардыларынааҕы тэрилтэ. Билиҥҥитэ ХНТ-га 192 дойду киирэр.
  • 1946АХШ-ка Фау-2 ракета 105 км үрдүккэ күөрэйэн тахсыытыгар ракетаҕа олордуллубут фотокамера бастакынан Сири космостан хаартыскаҕа түһэрбит.
  • 1990Чуваш ССР судаарыстыбаннай суверенитетын туһунан Декларация ылыныллыбыт.
  • 1990 — Саҥа Сир арыыга бүтэһик ядернай дэлби тэптэрии буолбут.
  • 2003 — Тыас түргэнин куоһарар пассажирскай көтөр аал Конкорд бүтэһик рейсин оҥорбут.
  • 2014 — Кытай Чанья 5-T1 диэн космос хараабыла көппүт. Ыйы эргийэн ситиһиилээхтик төннүбүтэ.

Төрөөбүттэр

уларыт
  • 1910Николай Тарабукинэбээн литэрэтиирэтин төрүттээччитэ, бастакы суруйааччыта, эбээн фольклорун чинчийээччи. Эбээн литэрэтиирэлии тыла олоҕурарыгар, эбээн омуга сайдарыгар сүдү улахан кылааты киллэрбит киһи.

Өлбүттэр

уларыт
  • 1935 — Анемподист Cофронов - Алампа — саха литэрэтиирэтин төрүттээччилэртэн биирдэстэрэ.
  • 2010 — Егор Алексеев — аатырбыт саха устуоруга, публицист, СӨ билимин үтүөлээх диэйэтэлэ, Кулаковскай аатынан судаарыстыбаннай бириэмийэ лауреата, Нам, Таатта, Үөһээ Бүлүү, Ньурба улуустарын, Бүлүүчээн нэһилиэгин ытык олохтооҕо.