627 — Ниневия аттынааҕы кыргыһыы — Византия уонна Персия ыккардыларынааҕы сэрии сүрүн кыргыһыыта. Риим импиэрийэтэ уонна Перс импиэрийэтэ 400 сыл тухары тохтуу-тохтуу күөдьүйбүт сэриилэриттэн бүтэһиктэрэ. Византия кыайан Кыра Азияны перстэртэн көмүскээбитэ.1796 — Арассыыйаҕа «О новом разделении государства на губернии» диэн Ыраахтааҕы уурааҕа тахсыбыт. Ол уурааҕынан 1797 сыл кулун тутарыгар Иркутскай наместничество күбүөрүнэ буолбут, уобаластар, ол иһигэр Саха уобалаһа , — уезд буолбуттар, уездтар комиссарство буолбуттар.1905
Новороссия өрөспүүбүлүкэтэ баар буолбут.
Харьковка Артём диэн хомуньуус салалтатынан сэбилэниилээх өрө туруу саҕаламмыт.1911 — Оччотооҕу Британия Ииндийэтин киин куората Калькуттаттан Делигэ көһөрүллүбүт.1919 — Деникин сэриитин кыһыллар Харьковтан үүрбүттэр.1939 — Фиин аармыйата сэбиэскэй аармыйа сэриилэрин Толваярви аттынааҕы кыргыһыыга кыайбыт.1941 — Солнечногорскай уонна Сталиногорскай ньиэмэстэртэн босхоломмуттар.1979 — Соҕуруу Кэриэйэҕэ байыаннай переворот буолбут. Генерал Пак Чон Хи өр сыллаах диктатууратын кэнниттэн гражданскай киһи дойдуну салайыыта уһаабатах, байыаннайдар былааһы бэйэлэригэр төттөрү ылбыттар.1993 — Бүттүүн норуот референдумун быһаарыытынан Арассыыйа Конституцията ылыллыбыт.1993 — Ил Түмэн бастакы састаабыгар 56 дьокутаат талыллыбыт: Өрөспүүбүлүкэ палаататыгар — 35, Бэрэстэбиитэллэр Палааталарыгар — 21.2012 — Хотугу Кэриэйэ Кванмёнсон-3 («Чаҕыл сулус - 3») диэн бастакы спутнигын орбитаҕа бэйэтин ракетатын Ынха-3 («Халлаан Сиигэ - 3») көмөтүнэн таһаарбыт.2015 — Климат сылыйыытын хааччахтыыр сыаллаах Киото протоколунПарижтааҕы сөбүлэҥ2 эмиссиятын аччатыы. Парижтааҕы сөбүлэҥҥэ дойду барыта кэриэтэ кыттыспыта.1766 — Николай Карамзин — нуучча суруйааччыта уонна устуоруга, ону кытары нуучча тылын реформатора. Нуучча тылыгар француз тылын грамматикатын уонна синтаксиһин хото киллэрэн литературнай нуучча тылын сайдыытыгар сүҥкэн кылааттаах.1886 — Николай Барамыгин — Өлүөхүмэ оройуонун Энгельс аатынан холкуос биригэдьиирэ, Социалистыы Үлэ Дьоруойа .1910 — Спиридон Григорьев — сахаҕа бастакы идэтийбит тыйаатыр режиссера, 1933—1961 сылларга Саха тыйаатырын уус-уран салайааччыта, сүрүн режиссера, РСФСР уонна Саха АССР норуодунай артыыһа.1915 — Фрэнк Синатра — Америка ырыаһыта уонна артыыһа, «Оскар » бириэмийэтин лауреата, 11 төгүллээх «Грэмми » бириэмийэтин лауреата.1924 — Евдокия Горохова — саха биллиилээх ил уонна уобсастыба диэйэтэлэ, Саха АССР Үрдүкү Сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ (1980—1985), Саха Өрөспүүбүлүкэтин ытык киһитэ (2004).1928 — Чингиз Айтматов — кыргыыс уонна нуучча суруйааччыта.1927 — Мария Канаева — Саха тыйаатырын артыыһа, Саха АССР үтүөлээх артыыһа.1927 — Александра Захарова — педагогика билимин хандьыдаата, доцент.1937 — Аркадий Алексеев — саха биллиилээх мелодиһа, ырыаһыт, уопсастыба диэйэтэлэ. Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуодунай артыыһа , Дьокуускай куоратын (1998, тохсунньу 14), Мэҥэ-Хаҥалас улууһун уонна Тойбохой нэһилиэгин (2012) ытык киһилэрэ.1938 — Дора Васильева — биллэр литературовед, литератураны ырытааччы, тыл үөрэҕин билимин дуоктара. Чинчийиилэрин сүрүн хайысхата - аныгы саха прозатын уонна оҕо уонна эдэр ыччат литэрэтиирэлэрин сайдыыларын кыһалҕалара.1938 — Роман Хобусаров — тыа хаһаайыстыбатын үлэһитэ, Үөһээ Бүлүү улууһун ытык олохтооҕо .1981 — Александр Контоев — Белоруссия уонна Россия тустууга, Аан дойду түһүлгэтин үһүс миэстэлээх призёра (2001), Европа чемпионаттарын призера (2002, 2005, 2013), Россия чөмпүйүөнэ (2002). Горнай улууһун Ытык олохтооҕо.
Арассыыйа — Арассыыйа Конституциятын күнэ
ХНТ — Дойдулар ардыларынааҕы нейтралитет күнэ
Казахстаан — Таможня уорганнарын үлэһиттэрин күнэ
Түркменистаан — Нейтралитет күнэ
Украина — Хонуутааҕы сэриилэр күннэрэ
