Бэс ыйын 24

Бэс ыйын 24 диэн Грегориан халандаарыгар сыл 175-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 176-c күнэ). Сыл бүтүө 190 күн баар.

Бэлиэ күннэр

Чувашия Чувашия: Чувааш Өрөспүүбүлүкэтин күнэ (чуваш. Чăваш Республикин кунĕ). 1920 сыллаахха бу күн Казань уонна Симбиирскэй күбүөрүнэлэр сорох сирдэриттэн Чувааш аптаныамыйалаах уобалаһа үөскэтиллэрин туһунан ВЦИК уонна СНК дэкириэттэрэ тахсыбыт.

Түбэлтэлэр

• 1542 — Конкистадор Франсиско де Орельяна этэрээтэ Соҕуруу Америкаҕа улахан өрүһүнэн устан истэҕинэ кинилэргэ сэрииһит дьахталлар саба түспүттэр. Ол иһин бу өрүһү Амазонка диэн ааттаабыттар.
• 1812 — Наполеон Улуу Аармыйата Неман өрүһүн туораан Арассыыйа Импиэрийэтин территориятыгар киирбит.
• 1922 сыллаахха Өрөспүүбүлүкэ өрөпкүөмүн бэрэстээтэлэ П. А. Ойуунускай байыаннай хирург Иван Скрябины Саха өрөспүүбүлүкэтин доруобуйатын харыстабылын сэбиэдиссэйинэн аныыр (кэлин Саха АССР доруобуйа харыстабылыгар бастакы наркома буолар). Бу Илин Хаҥалас Дьөппөнүттэн төрүттээх киһи Бастакы аан дойду сэриитин кыттыылааҕа, ньиэмэс билиэнигэр сылдьыбыт киһи этэ.
• 1925 — Алданзолото трест тэриллиитин туһунан СТО ССРС уурааҕа тахсыбыт.
• 1945 сыллаахха Москубаҕа Кыайыы параада буолбута. Бу параадка Саха сириттэн 14 киһи кыттыбыта.
• 1947 — Америка олохтооҕо Кеннет Арнольд "көтөр тэриэлкэни" көрбүт. Бу сонун киэҥник тарҕаммыт уонна НЛО-ҕа дьон кэрэхсэбилин тарпыт.
• 1968 — Бастакы Манчаары оонньуулара Дьокуускайга саҕаламмыттар. Икки күн иһигэр атах оонньууларыгар, мас тардыһыытыгар, гиирэни анньыыга, хапсаҕайга уонна оҕунан ытыыга 12 улуустан 253 спортсмен кыттыбыт.

Төрөөбүттэр

• 1827 — Попов Дмитриан, Саха сиригэр үлэлээбит аҕабыыт, тылбаасчыт, учуутал. Кини дьонуттан хаалбыт уонна биэс уонча сыл бэйэтэ суруйбут саха тылын быһаарыылаах тылдьытын Пекарскайга биэрбитэ. 1896 с. өлбүт.
• 1948 — Аркадий Самойлов — композитор, Арассыыйа композитордарын Сойууһун чилиэнэ, Саха Өрөспүүбүлүкэтин ускуустубатын үтүөлээх диэйэтэлэ.

Өлбүттэр

• 2014 — Наталья Трапезникова, биллиилээх ырыаһыт, Саха АССР үтүөлээх артыыһа.