Балаҕан ыйын 15

күнэ-дьыла

Балаҕан ыйын 15 диэн Григориан халандаарыгар сыл 258-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 259-c күнэ). Сыл бүтүө 107 күн баар.

Бэлиэ күннэр

уларыт
  • ХНТ  ХНТ — Дойдулар ардыларынааҕы демократия күнэ
  • Дойдулар ардыларынааҕы лимфома туһунан информация тарҕатыы күнэ
  • Азербайджан  Азербайджан — Билии күнэ
  • Казахстаан  Казахстаан — Казахстан Өрөспүүбүлүкэтин норуоттарын тылларын күнэ
  • Беларусь  Беларусь — Бибилэтиэкэлэр күннэрэ
  • Эл Салвадор  Эл Салвадор — Тутулуга суох буолуу күнэ

Түбэлтэлэр

уларыт
  • 994Фатимид халифатын сэриитэ Византия импиэрийэтин сэриитин үрдүнэн бөдөҥ кыайыыны ситиспит.
  • 1514Туурак сэриитэ Табриз куораты (Персия) ылбыт, олохтоохтор үгүстэрин кыргыбыттар.
  • 1830Англияҕа Ливерпуль-Манчестер тимир суол аһыллыбыт. Бу икки улахан куораты ситимнээбит бастакы тимир суол буолбут. Поездтар бастакы сырыыларыгар биир киһи саахалга түбэһэн өлбүт.
  • 1916Аан дойду бастакы сэриитин кэмигэр тааҥка бастакы туһаныыта буолбут. Сомма кыргыһыытыгар англичаннар 49 Mark I тааҥканы ниэмэстэри утары ыыппыттар.
  • 1918Баку куораты дашнактартан босхолообуттар.
  • 1922Совнарком «Өрөспүүбүлүкэ санитарнай уорганнарын туһунан» диэн дэкириэти ылыммыт, бу күн Арассыыйаҕа санэпид сулууспа үөскээбит күнүнэн ааҕыллар.
  • 1941Германия сэриитэ Киев анныгар биэс сэбиэскэй аармыйаны төгүрүктээбит.
  • 1946Болгария норуот өрөспүүбүлүкэтэ буоларын туһунан биллэрбит.
  • 1971Канадаҕа айылҕа харыстабылынан дьарыктанар "Гринпис" тэрилтэ бастакы миссиятыгар хараабыл ыыппыт. Бу хараабылынан Беринг байҕалыгар баар Амчитка арыытыгар буолар сир анныннааҕы ядернай дэлби тэптэриилэри утары протест биллэрбиттэрэ.
  • 1990 — Демонстрааннар Тбилисигэ Грузия КГБ-тын дьиэтигэр саба түспүттэр.
  • 1991 — Саха сирэ хостоммут алмааһы уонна көмүһү Москубаҕа ыытары тохтоппут. Бу быһаарыныы Михаил Николаев хостонор баай өлүүтэ Саха сиригэр хаалыахтааҕын туруорсуутун сорҕото буолбута. Түмүгэр алмаас 20%, көмүс 10 бырыһыанын ис сыананнан атыылаһар уонна тас дойдуларга валютаҕа атыылыыр бырааптаммыта, ахсынньы 11 күнүгэр көмүһү уонна алмааһы Арассыыйа пуондаларыгар ыытарын салҕаабыта.
  • 1999Черкесскэйгэ (Карачаево-Черкесия) норуот мунньаҕа Чэркиэс автономиятын биллэрбит.
  • 2008АХШ-га "Lehman Brothers" баан банкрот буолбут. Мантан 2008 сыллааҕы аан дойдутааҕы экэниэмикэ кризиһэ саҕаламмыта.
  • 2020Бахрейн уонна Израиль сыһыаннарын тупсарар туһунан сөбүлэҥҥэ илии баттаабыттар.

Төрөөбүттэр

уларыт

Өлбүттэр

уларыт
  • 585 — 13 сыл Японияны баһылаан олорбут импэрээтэр Бидацу 47 сааһыгар хара уоспаттан өлбүт. Кини биитэ Ёмэй Япония 31-с импэрээтэрэ буолбут.
  • 1928 — Василий Никифоров-Күлүмнүүр — Саха сирин уһулуччулаах общественнай, политическэй диэйэтэлэ, краевед-учуонай, суруйааччы, публицист, "Сахалар сойуустарын" салайааччыта, Саха Сиригэр земствоны киллэрии көҕүлээччитэ уонна тэрийээччитэ.
  • 1938 — Исидор Барахов (Иванов) — Саха АССР төрүттээччилэртэн биирдэстэрэ, XX үйэ саҕаланыытыгар биллибит судаарыстыбаннай уонна партийнай диэйэтэл.
  • 1938 — Кузьма Гаврилов — 1920-с сылларга «Саха омук» уонна «Саха кэскилэ» түмсүүлэри төрүттээччилэртэн биирдэстэрэ, саха суругун-бичигин комитетыгар дьарыктаммыта. «Холбос» Респотребсоюhу төрүттээччи.