Балаҕан ыйын 15

Балаҕан ыйын 15 диэн Григориан халандаарыгар сыл 258-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 259-c күнэ). Сыл бүтүө 107 күн баар.

Бэлиэ күннэр

• ХНТ ХНТ — Дойдулар ардыларынааҕы демократия күнэ
• Дойдулар ардыларынааҕы лимфома туһунан информация тарҕатыы күнэ
• Азербайджан Азербайджан — Билии күнэ
• Казахстаан Казахстаан — Казахстан Өрөспүүбүлүкэтин норуоттарын тылларын күнэ
• Беларусь Беларусь — Бибилэтиэкэлэр күннэрэ
• Эл Салвадор Эл Салвадор — Тутулуга суох буолуу күнэ

Түбэлтэлэр

• 1514 — Туурак сэриитэ Табриз куораты (Персия) ылбыт, олохтоохтор үгүстэрин кыргыбыттар.
• 1830 — Англияҕа Ливерпуль-Манчестер тимир суол аһыллыбыт. Бу икки улахан куораты ситимнээбит бастакы тимир суол буолбут. Поездтар бастакы сырыыларыгар биир киһи саахалга түбэһэн өлбүт.
• 1916 — Аан дойду бастакы сэриитин кэмигэр тааҥка бастакы туһаныыта буолбут. Сомма кыргыһыытыгар англичаннар 49 Mark I тааҥканы ниэмэстэри утары ыыппыттар.
• 1918 — Баку куораты дашнактартан босхолообуттар.
• 1922 — Совнарком «Өрөспүүбүлүкэ санитарнай уорганнарын туһунан» диэн дэкириэти ылыммыт, бу күн Арассыыйаҕа санэпид сулууспа үөскээбит күнүнэн ааҕыллар.
• 1941 — Германия сэриитэ Киев анныгар биэс сэбиэскэй аармыйаны төгүрүктээбит.
• 1946 — Болгария норуот өрөспүүбүлүкэтэ буоларын туһунан биллэрбит.
• 1971 — Канадаҕа айылҕа харыстабылынан дьарыктанар "Гринпис" тэрилтэ бастакы миссиятыгар хараабыл ыыппыт. Бу хараабылынан Беринг байҕалыгар баар Амчитка арыытыгар буолар сир анныннааҕы ядернай дэлби тэптэриилэри утары протест биллэрбиттэрэ.
• 1990 — Демонстрааннар Тбилисигэ Грузия КГБ-тын дьиэтигэр саба түспүттэр.
• 1991 — Саха сирэ хостоммут алмааһы уонна көмүһү Москубаҕа ыытары тохтоппут. Бу быһаарыныы Михаил Николаев хостонор баай өлүүтэ Саха сиригэр хаалыахтааҕын туруорсуутун сорҕото буолбута. Түмүгэр алмаас 20%, көмүс 10 бырыһыанын ис сыананнан атыылаһар уонна тас дойдуларга валютаҕа атыылыыр бырааптаммыта, ахсынньы 11 күнүгэр көмүһү уонна алмааһы Арассыыйа пуондаларыгар ыытарын салҕаабыта.
• 1999 — Черкесскэйгэ (Карачаево-Черкесия) норуот мунньаҕа Чэркиэс автономиятын биллэрбит.
• 2008 — АХШ-га "Lehman Brothers" баан банкрот буолбут. Мантан 2008 сыллааҕы аан дойдутааҕы экэниэмикэ кризиһэ саҕаламмыта.

Төрөөбүттэр

• 1890 — Агата Кристи — детективтэринэн аатырбыт Англия суруйааччыта.
• 1898 — Николай Бубякин — ил уонна партия диэйэтэлэ, 1928—1929 сыллардаахха Саха АССР Совнаркомын бэрэсэдээтэлэ.
• 1905 — Николай Николаев-Никольскай — Саха норуодунай худуоһунньуга.
• 1939 — Т. Г. Неустроева — РСФСР үтүөлээх бырааһа.
• 1957 — Платон Слепцов — саха этнографиятыгар идэлээх устуоруйа билимин кандидата.
• 1988 — Егор Васильев – Saas Ustar — Саха сирин биллэр ырыа толорооччута уонна айааччыта, “саха-рэп” сүүрээни сайыннарааччы.

Өлбүттэр

• 1928 — Василий Никифоров-Күлүмнүүр — Саха сирин уһулуччулаах общественнай, политическэй диэйэтэлэ, краевед-учуонай, суруйааччы, публицист, "Сахалар сойуустарын" салайааччыта, Саха Сиригэр земствоны киллэрии көҕүлээччитэ уонна тэрийээччитэ.
• 1938 — Исидор Барахов (Иванов) — Саха АССР төрүттээччилэртэн биирдэстэрэ, XX үйэ саҕаланыытыгар биллибит судаарыстыбаннай уонна партийнай диэйэтэл.
• 1938 — Кузьма Гаврилов — 1920-с сылларга «Саха омук» уонна «Саха кэскилэ» түмсүүлэри төрүттээччилэртэн биирдэстэрэ, саха суругун-бичигин комитетыгар дьарыктаммыта. «Холбос» Респотребсоюhу төрүттээччи.