1859
| Сыллар |
|---|
| 1855 1856 1857 1858 — 1859 — 1860 1861 1862 1863 |
| Уоннуу сыллар |
| 1820-с 1830-с 1840-с — 1850-с — 1860-с 1870-с 1880-с |
| Үйэлэр |
| XVIII үйэ — XIX үйэ — XX үйэ |
1859 сыл.
Туох буолбутаПравить
- 1708 сыллаахха Дьокуускайга тутуллубут Троица кафедралаах собуоругар от ыйын 19 күнүгэр аан бастаан саха тылынан литургия оҥоһуллубут.
- Тохсунньу 24 — Молдавия уонна Валахия княжестволара холбоспуттар (кэлин холбоһук Румыния диэн ааттаммыта). Баһылыгынан (домнитор диэн ааттанара) Александру Иоанн Куза буолбут.
- Олунньу 4 — Эгиипэккэ Синаай кодексын булбуттар.
- Бэс ыйын 18 (Юлиан халандаарынан бэс ыйын 6 күнүгэр) — Сибиир кэмитиэтэ Саха уобаластааҕы бырабылыанньатын иһинэн типография аһар туһунан балаһыанньа таһаарар. Бу казеннай типография өр сылларга Саха сиригэр суос-соҕотох типография этэ.
- Сэтинньи 24 — Чарлз Дарвин «Көрүҥнэр үөскээһиннэрэ» диэн кинигэтин таһаарбыт. Кинигэҕэ кини биология көрүҥнэрэ айылҕа сүүмэрдээһининэн эволюцияны ааһалларын быһаарбыт. 1953 сыллаахха ДНК-ны арыйыы бу теорияны эбии бигэргэппитэ.
ТөрөөбүттэрПравить
- Крафт Иван Иванович — Якутскай уобалас уонна Енисей губерниятын губернатора.
- Ыам ыйын 13 — Кэтт Марсден — араҥ ыарыыны утары охсуспут, XIX үйэ бүтүүтүгэр Саха сиригэр кэлэ сылдьан Бүлүүтээҕи лепрозорийы арыйбыт Англия дьахтара.