Кулун тутар 12

Кулун тутар 12 диэн Григориан халандаарыгар сыл 71-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 72-c күнэ). Сыл бүтүө 294 күн баар.

Бэлиэ күннэр

• Габон Габон — Саҥардыы күнэ
• Канаада Канаада — Холбоһук күнэ
• Замбия Замбия — Ыччат күнэ
• Мауритиус Мауритиус — Тутулуга суох буолуу күнэ
• Арассыыйа Арассыыйа — Минюст холуобунай систиэмэтин үлэһиттэрин күнэ
• Кытай Кытай — Мас олордуу күнэ
• Македония Македония — Мас олордуу күнэ
• АХШ АХШ — Скаут кыргыттар күннэрэ
• Япония Япония — О-мидзутори мацури (Нара куорат), кудуктан ууну таһаарыы күнэ

Түбэлтэлэр

• 1632 — атамаан Иван Галкин ыраахтааҕыга суругар маннык диэбит: “...Да тех же, государь, якольских дюдей князец Тынина (Тыгыны итинник ааттыыр), да князец Бойдон живут на реке Лене и с нами, холопами твоими, дрались по вся дни и твоего, государева, ясаку нам не дали и нас, государь, холопей твоих, не хотели из своей земли выпустить...”. Бу кэнниттэн Тыгын аата ханнык да сурукка ахтыллыбат.
• 1853 — Саха уобалаһын ис дьыалаҕа управлениетын мэдиссиинэҕэ отделениетын бэтэринээр бырааһынан Вольдемар Гольман анаммыт — Саха сиригэр үлэлээбит бастакы үөрэхтээх бэтэринээр. Дерпт университетын бэтэринээрийэ факультетын бүтэрбит киһи.
• 1922 — кулун тутар 2 күнүгэр Чурапчы сэлиэнньэтигэр саҕаламмыт саха интеллигенциятын сийиэһэ түмүктэммит. Сийиэс Саха уобалаһын норуотун быстах кэмҥэ салайыыны талбыт (ВЯОНУ - Временное Якутское областное народное управление). Большевиктары утары охсуһарга, Саха уобалаһыттан үүрэргэ быһаарыммыттар.
• 1971 — Вилюйгэсстрой СМУ монтажниктарын биригэдьиирэ Михаил Дьячекка (01.10.1928 төр.) уонна монтажник Алексей Новолодскайга (30.3.1930 төр.) Социалистыы Үлэ Дьоруойа аат иҥэриллибит.

Төрөөбүттэр

• 1863 — Владимир Вернадскай — учуонай, геохимия, биогеохимия, радиогеология үөрэҕин саҕалааччыта, биосфера, кини киhи дьайыытыттан ноосфераҕа (ол аата өй сфератыгар) кубулуйуутун уонна эволюциятын туhунан үөрэх айааччыта, Украина наукаларын академиятын бастакы бэрэсидьиэнэ.
• 1881 — Мустафа Кемаль Ататюрк, аныгы Турция судаарыстыбатын төрүттээччитэ. Ататюрк — ол аата туурактар аҕалара диэн ааты иҥэриммит.
• 1904 — Бороҕон улууһун Бастакы Курбуһах нэһилэгэр (билигин Уус-Алдан улууһугар киирэр) Иннокентий Пухов, филология билимин хандьыдаата.
• 1915 — Сайфутдин Азизов (Азизи́, 2003 өлб.) — Кытай судаарыстыбаннай уонна политическай диэйэтэлэ. Сталин уонна Мао Цзедун кинини КНР Синьцзян-Уйгурскай автономнай оройуонун бастакы бэрэссэдээтэлинэн анаабыттара.
• 1921 — Джованни Аньелли — Италия саамай баай уонна кыахтаах дьиэ кэргэн баhылыга, олоҕун тухары сенатор, Stampa хаhыат, Ювентус футбольнай клуб бас билээччилэриттэн биирдэстэрэ. Кини эhэтэ, Джованни Аньели-Бастакы сүүс сыл анараа өттүгэр итальянскай автомобилестроениены саҕалаабыта, «ФИАТ» собуотун төрүттээбитэ.
• 1922 — Захар Винокуров (17.01.1957 өлб.) — сахалартан биир бастакы композитор.
• 1930 — Матрена Аммосова — кыыл иитээччи, Социалистыы Үлэ Геройа.
• 1946 — Геннадий Баишев — РФ ускуустубатын үтүөлээх диэйэтэлэ, СӨ үтүөлээх артыыһа,
• 1953 — Чурапчы улууһун Хоптоҕо нэһилиэгэр Павел Пинигин, тустуук, 1976 сыллааҕы Олимпиада чөмпүйүөнэ.

Өлбүттэр

• 1982 — Үөһээ Бүлүү Куорамыкытыттан төрүттээх Николай Егоров — РСФСР уонна Саха АССР оскуолаларын үтүөлээх учуутала. Сэрии иннинэ Игидэйгэ уонна Хаптаҕайга учууталлаабыта, 4 кылаас учуобунньугун суруйбута, улуу сэрии кыттыылааҕа, гвардия старшината. Ленин, Кыһыл Сулус, Үлэ Кыһыл знамятын уордьаннарын кавалера.
• 1992 — Илья Гурвич (07.07.1919 төр.) — устуоруйа билимин дуоктара, ССРС Государственнай бириэмийэтин лауреата.