Атырдьах ыйын 3

Атырдьах ыйын 3 диэн Григориан халандаарыгар сыл 215-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 216-c күнэ). Сыл бүтүө 150 күн баар.

Бэлиэ күннэр

• Гуинея-Биссау Гуинея-Биссау — Пиджигитигэ дьону кыргыы күнэ. Португалия полицията 1959 сыллаахха хамнастарын үрдэттэрээри забастовкалаабыт куруусчуттары ытыалаабытын түмүгэр 25 киһи өлбүт. Бу кэнниттэн Гвинея-Бисауга төрүт олохтоохтор колонизатордары утары сэбилэниилээх утарсыыны оҥорбуттара, тиһэҕэр дойду Португалияттан босхоломмута
• Экватор Гвинеята Экватор Гвинеята — Сэбилэниилээх күүстэр күннэрэ
• Венесуэла Венесуэла — Былаах күнэ. Дойду гвардиятын күнэ
• Нигер Нигер — Тутулуга суох буолуу күнэ. 1960 сыллаахха Францияттан тутулуга суох буолбут
  • Бу күн маны таһынан кумах куйаар тарҕаныытын кыччатаары Нигер хас биирдии олохтооҕо мас олордор.

Түбэлтэлэр

• 8 — Рим импиэрийэтин полководеһа Тиберий Далмация сэриитин Босна өрүс үрдүгэр үлтүрүппүт.
• 435 — Константинопольга олорбут Аан дойду патриархын Несторийы (кини үөрэҕин батыһааччылары несторианнар диэн ааттыыллара) импэрээтэр Феодосий II Эгиипэккэ манастыырга көскө ыыппыт.
• 1492 — Христофор Колумб үс хараабыла «Санта-Мария», «Пинта» уонна «Нинья» Испания Андалусиятыттан бастакы айаннарыгар туруммуттар.
• 1601 — Горосло аттыгар кыргыһыыга кыайан Австрия Трансильванияны сэриилээн ылбыт.
• 1645 — Отут сыллаах сэрии: Нёрдлинген аттынааҕы иккис кыргыһыыга Франция сэриитэ Рим импиэрийэтин сэриитин кыайбыт.
• 1736 — Улуу Хотугу эспэдииссийэ Баһылай Прончищев салайааччылаах төрдүс этэрээтэ Өлөөн өрүһүн төрдүттэн байҕал устун айаннаан Анаабыр өрүһүн төрдүгэр тиийбит. Тохтоон баран геодезист Чекины өрүһү ойуулата уонна олохтоохтор кэпсээбит тимирдэрин көрдөтө ыыппыт.
• 1778 — Италия Милан куоратыгар аатырбыт Ла Скала опера тыйаатыра аһыллыбыт.
• 1904 — англичааннар эспэдииссийэлэрин чилиэттэрэ арҕааҥы дьонтон бастакыннан Тибиэт киин куоратыгар Лхасаҕа киирбиттэр.
• 1912 — Туурсуйа Албанияҕа автономия биэрбит. Албаан тылын оскуолаҕа үөрэтэри көҥүллээбит.
• 1914 — Аан дойду бастакы сэриитэ: Германия Францияҕа сэриини биллэрбит.
• 1918 — Саха сиринээҕи Оробуочай, бааһынай уонна саллаат дьокутааттар сэбиэттэрин исполкома уонна куоракка олорор кыһыл этэрээт үрүҥнэртэн куотан икки борохуотунан Бүлүүгэ айаннаабыттар. Сотору кэминэн Дьокуускайга өрөбөлүүссүйэни утарар Уобаластааҕы Сэбиэт үлэтин салҕаабыт.
• 1930 — Саха АССР Эргиэн наркоматын быһаарыытынан Дьокуускайга эргиэн уонна сырье техникума тэриллибитэ. Билиҥҥитэ Дьокуускайдааҕы потребительскай кооперация эргиэн уонна экэниэмиэкэ кэллиэһэ.
• 1940 — Аан дойду иккис сэриитэ: Италия сэбилэниилээх күүстэрэ Британия Сомалилендыгар кимэн киирбиттэр.
• 1952 — Хельсинкигэ XV Олимпиада сабыллыытын сиэригэр-туомугар ССРС спортсменнара аан бастаан кыттыбыттар.
• 1959 — I Москубатааҕы дойдулар ыккардыларынааҕы кинофестиваль аһыллыбыт.
• 1960 — Нигер Францияттан тутулуга суох буолбут.
• 1980 — Москубаҕа Лужники стадиоҥҥа XXII Олимпиада сабыллыыта буолбут.
• 1992 — Кулаковскай А.Е. аатынан Судаарыстыбаннай бириэмийэ олохтоммут.
• 1994 — Арассыыйа Федерацията уонна Башкортостаан Өрөспүүбүлүкэтэ боломуочуйа тырыы туһунан сөбүлэҥ түһэрсибиттэр.
• 2010 — Пакистааҥҥа Карачи куоракка бэлиитиги өлөрүү кэнниттэн бөдөҥ дьалхаан саҕаламмыт, ол түмүгэр 85-тэн итэҕэһэ суох киһи өлбүт, хоромньу 17 миллиард Пакистаан рупиятыгар тиийбит (200 мөл. АХШ дуоллара).

Төрөөбүттэр

• 1940 — Степан Эверстов — Саха сирин таас үйэтинээҕи устуоруйатын чинчийбит археолог, устуоруйа билимин хандьыдаата.
• 1960 — Александр Борисов (2019 өлб.) — СӨ судаарыстыба уонна түмэт дьайыксыта, П.И. Дудкин аатынан СӨ Судаарыстыбаннай бириэмийэтин лауреата, СӨ сибээһин үтүөлээх үлэһитэ.

Өлбүттэр

• 1968 — Константин Рокоссовскай — Cэбиэскэй Сойуус маршала, икки төгүллээх Cэбиэскэй Сойуус Дьоруойа.
• 2008 — Александр Солженицын — нуучча суруйааччыта, Нобель бириэмийэтин лауреата.