1961 сыл
(Мантан: 1961 көстө)
| Сыллар |
|---|
| 1957 1958 1959 1960 — 1961 — 1962 1963 1964 1965 |
| Уоннуу сыллар |
| 1930-с 1940-с 1950-с — 1960-с — 1970-с 1980-с 1990-с |
| Үйэлэр |
| XIX үйэ — XX үйэ — XXI үйэ |
1961 сыл.
Туох буолбутаПравить
ТохсунньуПравить
- Тохсунньу 10 — Михаил Еремисов — сүүрүүк спортсмен, супермарафонец. Биир сууккалаах сүүрүүгэ уонна 100 км дистанцияҕа Арассыыйа элбэх төгүллээх призера. Биир сууккалаах сүүрүүгэ 264 км 400 м көрдөрөн СӨ рекордун олохтообута. СӨ үөрэҕириитин туйгуна, Үөһээ Бүлүү улууһун, Далыр нэһилиэгин Бочуоттаах гражданина.
- Тохсунньу 20 — Джон Кеннеди Америка Холбоһуктаах Штааттарын 35-с бэрэсидьиэнинэн буолбут. Кини бу солоҕо саамай эдэр киһи (43 саастаах) уонна бастакы католик этэ.
Муус устарПравить
- Муус устар 1 — РСФСР Педагогика билимигэр акадьыамыйатын Төрүт оскуолаларын чинчийэр институтун Саха сиринээҕи филиала аһыллыбыт. Кэлин бу тэрилтэҕэ олоҕуран СӨ Төрүт оскуолаларын института тэриллибитэ.
- Муус устар 12 — Юрий Гагарин аан дойдуга бастакынан космоска көппүт.
- Муус устар 26 — «Саха тылын орфографиятын быраабылаларын» бырайыага «Социалистическая Якутия» хаһыакка бэчээттэммит.
АлтынньыПравить
- Алтынньы 17 — ССКП XXII сийиэһигэр 1980 сылга диэри ССРС-ка хомуньуустуу уопсастыбаны тутар туһунан сорук туруоруллубут.
- Алтынньы 30 — Аан дойду устуоруйатыгар саамай сүүнэ кыахтаах бомбаны ССРС дэлби тэптэрбит. 58-мегатонналаах водороднай бомба («Царь-бомба») Саҥа Сир арыытыгар дэлби тэптэриллибит. Санаттахха ол арыыга уруккуттан олохтоох дьураак (ненец) омуктары күүс өттүнэн көһөрөн кэбиспиттэрэ, билигин да төннө сатыыллар.
- Алтынньы 31 — Иосиф Сталин өлүгэ Кыһыл болуоссакка баар мавзолейтан таһаарыллыбыт уонна Кириэмил эркинин анныгар көмүллүбүт. Бу саҕана Сталиҥҥа сүгүрүйүүнү утары үлэ барбыта: Сталинград Волгоград буолбута, Сталинабад — Душанбе, дойду үрдүнэн Сталин мэҥэ таастарын көтүрбүттэрэ.
СэтинньиПравить
- Сэтинньи 8 — "Көрдөөхтөр уонна булугас өйдөөхтөр кулууптара" — КВН («Клуб весёлых и находчивых») программа аан бастаан эпииргэ тахсыбыт.
- Сэтинньи 10 — Сталинград аата уларыйан Волгоград буолбут. Бу саҕана Сталиҥҥа сүгүрүйүүнү утары үлэ барбыта.
АхсынньыПравить
- Ахсынньы 2 — Кууба баһылыга Фидель Кастро бэйэтин марксист-ленинец диэн ааттаммыт уонна Кууба хомуньууһуму ылынарын биллэрбит.
ТөрөөбүттэрПравить
- Нельбисова Галина Васильевна — суруналыыс.
- Тохсунньу 10 — Еремисов Михаил Николаевич - сүүрүк-спортсмен, марафонец.
- Олунньу 23 — Лукина Марианна Михайловна - саха живописеһа
- Муус устар 6 — Никитина Саргылана Егоровна — история билимин кандидата
- Муус устар 19 — Попова Алла Афанасьевна - биллиилээх сири олохтооччу.
- Ыам ыйын 9 — Романова Екатерина Назаровна — саха итэҕэлин, сиэрин-туомун үөрэтэр чинчийээччи, история билимин доктора
- Ыам ыйын 15 — Васильев Юрий Алексеевич (Бахлай) - Чолбон рок-бөлөх кыттыылааҕа.
- Ахсынньы 7 — Стручкова Ольга Аполлоновна - СӨ үтүөлээх үлэһитэ, СӨ култууратын туйгуна
- Ахсынньы 17 — Скрыбыкина Людмила Николаевна - филологическай билим кандидата
- Ахсынньы 19 — Хатылаев Герман Васильевич — саха ырыаһыта.
ӨлбүттэрПравить
- Тохсунньу 4 — Эрвин Шрёдингер — Австрия физигэ, квантовай механика төрүттээччитэ. 1933 сыл физикаҕа Нобель бириэмийэтин ылбыта.
- Тохсунньу 8 — Яшар Догу — туурак тустууга, аан дойду, Европа уонна Олимпиада чөмпүйүөнэ. Омугунан убых.
- От ыйын 2 — Эрнест Хемингуэй, америка суруйааччыта, Нобель бириэмийэтин 1954 сыллааҕы литератураҕа лауреата.