Бикипиэдьийэ:Күрэс:Биллиилээх дьон

Болҕой! Түмүк таҕыста. Аллара көр

Саха сирин биллиилээх дьонугар анаммыт күрэc 2015 сыл балаҕан ыйын 15 күнүттэн сэтинньи 15 күнүгэр диэри ыытылынна (Дьокуускай кэминэн). Күрэс марафон быһыытынан ыытыллар, ол аата бэриллибит болдьох иһигэр элбэх ыстатыйаны суруйбут дьон кыайыылаах тахсаллар.

Күрэс соруга — Саха сирин улуустарын уонна нэһилиэктэрин биллиилээх дьонун туһунан ыстатыйалары суруйуу уонна тупсарыы.

Тэрийээччилэр

1. Сайдыс (Эдэр учуонайдар уонна испэсэлиистэр түмсүүлэрэ)
2. "КиберСаха" Түмсүү
3. Сахалыы Бикипиэдьийэ

Быраабылата

1. Марафоҥҥа 2015 сыл балаҕан ыйын 15 күнүттэн саҕалаан алтынньы 15 күнүгэр диэри суруллубут ыстатыйалар ааҕыллаллар (Дьокуускай кэминэн).
2. Сотуллубут ыстатыйа кыттыбат. Суруллубут ыстатыйа суһаллык уларытыллар эбэтэр сотуллар туруктаах буолуо суохтаах.
3. Кыттааччы бэйэтин ыстатыйатын аллара баар тиһиликкэ киллэриэхтээх.
4. Биир ыстатыйа тиһиликкэ биирдэ эрэ киириэхтээх.
5. Кыайбыт кыттааччы хайаан да бэйэтин сурукка киирбит аатын уонна дааннайдарын тэрийээччилэргэ биллэриэхтээх.
6. Күрэскэ кыттар ыстатыйалар суолта киритиэрийэгэр хоруйдуур буолуохтаахтар. Ону, ирдэнэр түгэнигэр, итэҕэтиилээх кинигэлэргэ сигэнэн туран, кыттааччылар бэйэлэрэ хааччыйаллар.
7. Марафон икки номинациянан ыытыллар: «Улуус биллиилээх дьоно» уонна «Нэһилиэк биллиилээх дьоно». Ол эрээри биллиилээх дьон нэһилиэктэринэн уонна улуустарынан төһө элбэҕэ эмиэ ааҕыллар, ол сыыппара пресс-релизкэ киирэр.

• Бастакыта: Улуус, Дьокуускай, Мииринэй уонна Нүөрүҥгүрү туһунан ыстатыйаҕа киирбит, ол аата онно төрөөбүт (эбэтэр улааппыт, киһи-хара буолбут, онно олорон биллибит), өрөспүүбүлүкэҕэ эбэтэр аан дойдуга тиийэ биллибит дьон туһунан ыстатыйалар.
• Иккиһэ: Куорат/Нэһилиэк туһунан ыстатыйаҕа киирбит, улуус, өрөспүүбүлүкэ таһымыгар биллибит дьон туһунан ыстатыйалар. Бастакы номинацияҕа киирбит дьон бу номинацияҕа кыттыбаттар (куорат/нэһилиэк туһунан ыстатыйаларга ахтыллыбыттарын да иһин).

8. Ханнык баҕарар күрэскэ кыттар ыстатыйа соторго ууруллуон сөп. Өскө ыстатыйа сотор процедураны бара турар гынан баран, сотулла илик буоллаҕына, күрэскэ кыттар толору бырааптаах уонна ол дьүүллүүр сүбэ сыанабылыгар дьайбат. Өскө түмүк таһаарар кэмҥэ ыстатыйа хайыы-үйэ сотуллубут буоллаҕына дьүүллүүр сүбэ бу ыстатыйаҕа 0 баалы туруорар (кыһыл сигэлээх аата табылыыссаҕа хаалар). 9. Ыстатыйаҕа ирдэбиллэр: Саҥа ыстатыйа киһи туһунан сүрүн информацията толору буолуохтаах. Уруккуттан баар ыстатыйаны тупсарыы буоллаҕына ону таһынан тупсарыы икки төгүлтэн элбэх суруллубут буолуохтаах.

Марафон кыттааччылара

Ыстатыйаны суруйбут киһи онтукатын аллараа баар табылыыссаҕа бэйэтэ киллэрэр. Бу табылыыссаҕа суруллубут эрэ ыстатыйалар күрэскэ кытталлар.

Кыттааччылар тиһиликтэрэ

Улуус таһыма

Кыттар киһи бэйэтин биикигэ бэлиэтэммит аатын уонна ыстатыйатын аатын манна суруйуохтаах.

Кыттааччы	Улуус ыстатыйатыгар киирбит киһи туһунан ыстатыйа аата	Ыстатыйа ахсаана	Күрэскэ кыттыбат ыстатыйа	Баала	Ылбыт миэстэтэ
Kuchaai	Дьүлэй Бүөкээн, Охлопков Егор Герасимович, Артамонов Иннокентий Иванович, Хайыкы, Федоров Афанасий Игнатьевич, Андреев Николай Михайлович, Борисов Георгий Иванович, Bасильева Дора Егоровна, Гольдерова Саргылаана Васильевна, Миронов Вениамин Павлович, Переверзин Иван Иванович, Пестерев Владимир Ильич, Рыкунов Николай Михайлович, Семенов Иннокентий Федотович, Cосин Иннокентий Михайлович, Cосин Константин Ильич, Софронов Степан Феоктистович, Cтаростин Анатолий Гаврилович, Тарабукин Василий Архипович, Титов Василий Николаевич, Федоров Владимир Николаевич, Федотов Степан Прокопьевич, Филиппов Петр Иванович, Шапошникова Айта Ефимовна, Шевков Сергей Дмитриевич	25		25	Иккис
Сур Бөрө	Васильев Виктор Николаевич, Скрябин Михаил Степанович, Захаров Александр Никитич	3		3	Үһүс
Спиридон Борбуев	Дадаскинов Олег Николаевич, Александров Устин Николаевич, Васильев Леонид Семенович, Дмитриев Нустр Михайлович, Дмитриев Юрий Алексеевич, Жендринский Степан Алексеевич, Елисеев Виктор Борисович, Кардашевскай Александр Иннокентьевич, Кардашевскай Аскалон Иннокентьевич, Кардашевскай Николай Сергеевич, Саввинов Василий Макарович, Николаев Аскалон Данилович, Софронов Аркадий Николаевич, Софронов Евсей Николаевич, Софронов Николай Николаевич, Софронов Роман Николаевич, Спиридонов Сергей Григорьевич, Прокопьев Александр Трофимович, Анисимов Айаал Иннокентьевич, Афанасьев Василий Егорович, Гаврильев Павел Ильич, Данилов Федор Данилович, Корякин Данил Егорович, Корякин Николай Павлович, Максимов Иван Анатольевич, Николаев Федор Федорович, Прокопьев Геннадий Юрьевич, Степанова Варвара Николаевна, Уйгуров Анатолий Афанасьевич, Уйгуров Роман Афанасьевич, Федотов Егор Васильевич, Оконосов Арсентий Семенович, Васильев Алексей Петрович, Васильев Константин Иванович, Данилов Александр Васильевич, Донской Андрей Иванович, Мандаров Валерий Иванович, Михалева Лариса Дмитриевна, Николаев Игнат Алексеевич, Михайлов Ян Яковлевич, Николаев Руслан Русланович, Николаев Рустам Русланович, Ан Михаил Иванович, Устинов Андрей Иванович, Степанов Степан Егорович, Мандаров Константин Иванович, Степанов Василий Иннокентьевич, Бускаров Николай Харлампьевич, Данилов Василий Николаевич,Бырдакаров Валерий Афанасьевич, Лебедкин Семен Руфович, Кузнецов Александр Анатольевич, Федоров Валерий Васильевич, Захаров Клавдий Семенович, Ли-Фу Сергей Иванович, Павлов Юрий Дмитриевич, Семенов Валерий Николаевич, Малардыров Михаил Петрович, Малардыров Петр Михайлович, Николаев Геннадий Алексеевич, Трофимова Сардана Александровна, Александров Андрей Прокопьевич, Александров Петр Прокопьевич, Евсеев Захар Васильевич, Барахова Ульяна Тимофеевна, Саввинов Платон Егорович, Ильин Василий Тихонович, Никифоров Кирилл Никонович, Никифоров Илларион Руфович, Иванов Валерий Валерьевич, Саввинов Гаврил Егорович, Саввинов Валерий Николаевич,	72		72	Бастакы
baidam_sakha	Апросимова Тамара Константиновна, Александров Василий Тимофеевич - Баһаатай, Филиппов Аркадий Егорович	3	1 болдьох кэннэ суруллубут	2
‎Aincara	Никифор Семенов	1		1
‎Айталина Германовна	Саарын (ырыаһыт)	1		1

Нэһилиэк таһыма

Кыттар киһи бэйэтин биикигэ бэлиэтэммит аатын уонна ыстатыйатын аатын манна суруйуохтаах. Киһи улуус таһымыгар киирсэр буоллаҕына (үөһээ табылыыссаҕа) быраабыла быһыытынан манна суруллубат.

Кыттааччы	Нэһилиэк ыстатыйатыгар киирбит киһи туһунан ыстатыйа аата	Ыстатыйа ахсаана	Күрэскэ кыттыбат ыстатыйа	Баала	Ылбыт миэстэтэ
Анна Ховрова	Анастасия Семеновна Копырина, Попов Роман Петрович, Винокурова Евгения Николаевна, Дабайаанкы, Мас Мэхээлэ, Дуткина Татьяна Егоровна, Оготоев Петр Петрович, Бурнашев Иван Иванович, Оготоев Петр Васильевич, Попов Иван Иванович,	10		10	Үһүс
Сур Бөрө	Скрябин Валерий Степанович	1		1
Дьаҕаһын Сиэнэ	Ньурба улууһун Бордоҥ нэһилиэгин историятыттан, Киэн туттар дьоммут — учуонайдар, Васильев Степан Васильевич, Мегежекскэй (Ксенофонтов) Михаил Васильевич, Данилова Анастасия Петровна, Прокопьев Николай Иванович, Шадрин Григорий Абрамович, Ксенофонтов Василий Васильевич, Васильева Мария Васильевна II, Кириллин Андрей Дмитриевич, Кириллин Петр Дмитриевич II, Николаев Дмитрий Николаевич, Такыров Николай Васильевич, Лыткин Николай Николаевич, Такыров Прокопий Васильевич, Ефремов Семен Михайлович, Афанасьев Дмитрий Егорович, Тихонов Николай Николаевич, Петров Василий Тимофеевич, Такыров Ян Тимофеевич, Семенов Василий Алексеевич, Васильев Карл Иннокентьевич, Егоров Владимир Николаевич, Данилов Иннокентий Федорович, Прокопьев Валерий Николаевич, Иннокентьев Николай Николаевич, Павлов Василий Семенович I, Петров Николай Михайлович, Евсеев Иван Васильевич, Васильев Иннокентий Васильевич III (Соччо), Кириллин Петр Дмитриевич I, Ефремов Владимир Николаевич, Андреев Юрий Степанович, Тыасытов Александр Афанасьевич, Прокопьев Александр Николаевич, Михайлов Николай Евтроньевич, Петров Тимофей Иванович, Данилов Эдуард Федорович	38	2 (биирдиилээн дьон туһунан буолбатах)	36	Бастакы
GambitXMen*1983	Адамова Саргылаана Саввична	1		1
Оконешникова А.М.	Борисов Юрий Петрович	1		1
Кыайаана	‎Готовцев Егор Гермагенович, ‎Готовцев Иван Федорович, ‎Слепцов Тимофей Михайлович, Сивцев Дмитрий Гаврильевич, ‎Борисова Матрена Семеновна, ‎Стрекаловскай Василий Михайлович, ‎Татаринова Любовь Николаевна, ‎Сивцева Елизавета Васильевна, ‎Готовцева Марфа Иннокентьевна, ‎Готовцева Мария Егоровна, ‎Алексеева Анна Алексеевна, Аманатова Анна Иннокентьевна	12		12	Иккис
‎Таатта Таанньата	‎Ксенофонтова Светлана Тихоновна	1		1
‎Галя Федорова	‎Никифоров Алексей Александрович	1		1
‎‎Лена Босикова-Федорова	‎‎Кысылбаиков Илья Гаврильевич	1		1
‎‎Soppuruon	‎‎Бестинова Мария Васильевна, Федоров Петр Никифорович, Самсонов Юрий Дмитриевич, Отов Егор Николаевич	4		4

NB 1: Бары күрэстэһээччилэргэ: Атын күрэстэһээччилэри ытыктааҥ, fair play ирдэбиллэрин тутуһуҥ. Холобур, күрэскэ кыттар буоллаххытына эрдэ биллэриҥ. Ыстатыйаны бүтэһик күҥҥэ дуу чааска дуу табылыыссаҕа киллэрии омос эрэ көрүүгэ сүрдээх үчүгэй ньыма курдук көстөр, дьиҥэр бырайыакка туһаны аҕалбат кыйаханыыны, күүркэтиини эрэ үөскэтэр. Саҕалаабакка эрэ элбэх ыстатыйаны бэйэҕэ хаһаана сатааһын эмиэ оччо бөрүкүтэ суох быһыы-майгы, ыстатыйалары биирдиилээн, утуу-субуу суруйуҥ. Кураанах ыстатыйалар эбэтэр отой кылгас ыстатыйа омоонноро көһүннэхтэринэ сотуллуохтара.

NB 2: Саҕалааччыларга: Дьүүллүүр сүбэ чилиэннэрэ, дьаһабыллар уонна атын уопуттаах кыттааччылар ыстатыйаҕытын табылыыссаҕа киллэрэргэ көмөлөһүөхтэрин сөп. Оннук көмөнү быһаччы көрдүөхтээххит (ханнык баҕарар ньыманан: тус сирэйигэр, суругунан уо.д.а.). Күрэс ыытылллар кэмигэр суруллубут буолан баран, этиллибит болдьоххо табылыыссаҕа киирбэтэх ыстатыйалар күрэскэ кыттыбаттар.

Дьүүллүүр сүбэ

Дьүүллүүр сүбэҕэ 5 киһи киирэр (ол иһигэр бикипиэдьийэ 3 уопуттаах кыттааччыта, спонсордортан биир киһи уонна Сайдыс салайааччыта).

• Кыттааччы:HalanTul - бэрэссэдээтэл
• Алла Ноговицина - «Сайдыс» салайааччыта
• Кыттааччы:Egerman
• Кыттааччы:Tumarca
• Александр Романов - спонсордар бэрэстэбиитэллэрэ

Бириис

Бириистэри «Сайдыс» көҕүлээһининэн спонсордар туруордулар: «Уус Экспо» маҕаһыын, «Газстройпроект» хампаанньа, «Хард Стройинжиниринг» хампаанньа, Технопарка уонна биирдиилээн дьон.

Хас биирдии номинацияҕа элбэх баалы ылбыт 3 бастакы кыттааччы кыайыылааҕынан ааҕыллар.

Икки кыттааччы тэҥ баалы ылар түгэнигэр кыайыылааҕынан иккис көрүҥнээх ыстатыйаны элбэхтик суруйбут кыттааччы ааҕыллар (сотуллубут ыстатыйалары ааҕвн туран). Ол да үрдүнэн тэҥ буоллахтарына, кыайыылааҕынан иккис көрүҥнээх ыстатыйаларга элбэх баалы ылбыт кыттааччы билиниллэр.

Күрэс тиэмэтигэр литэрэтиирэ

Кинигэлэр

1. Якутское эстрадное искусство: этапы и перспективы развития. В.В. Филиппов. Институт языков и культуры народов Северо-Востока РФ, 2014. Бу дьупулуом үлэтигэр саха эстрадатын артыыстарын олохторун олуга суруллубут.

Саайтар:

• Таатта улууһун Ытык дьонун туһунан - кылгастык дьон биографията баар
• Эбээн-Бытантай Ытык дьонун туһунан - хачайдаан ыллахха нууччалыы суруллубут киһи туһунан кылгас сибидиэнньэлэр бааллар
• Ил Түмэн дьокутааттара (I ыҥырыы) - хас биирдии киһиэхэ биографията баар
• Ил Түмэн дьокутааттара (II ыҥырыы)
• Бибилитиэкэ ситим-сирэ: Хаҥаластар киэн туттар дьонноро
• Энциклопедия Лучшие люди: Республика Саха
• Мэҥэ Хаҥалас улууһун Ытык дьоно. Презентацияҕа биографиялара баар

Сыһыаннаах ыстатыйалар

• Сатаабат дьоҥҥо — саҥа ыстатыйаны суруйуу хаамыыта

Түмүк

Дьүүллүүр Сүбэ 2015 с. сэтинньи 27 күнүгэр маннык быһаарыыны ылла:

Саха Бикипиэдьийэтигэр быйыл ыытыллыбыт «Биллиилээх дьон» күрэскэ Новосибирскэйтэн, Казаньтан, Уус-Алдан улууһуттан, Үөһээ Бүлүү улууһуттан, Алтаай Өрөспүүбүлүкэтиттэн, Дьокуускайтан 16 киһи кытынна.

"Улуустан төрүттээх дьон" номинацияҕа 105 ыстатыйа киирдэ (6 киһи кытынна); "Нэһилиэктэн төрүттээх дьон" номинацияҕа 70 ыстатыйа киирдэ (10 киһи кытынна).

Табылыыссаны үөрэтэн, киирбит ыстатыйалары ааҕан баран дьүүллүүр сүбэ маннык түмүкккэ кэллэ:

"Улуустан төрүттээх дьон" номинация

• 1 миэстэ: Спиридон Борбуев (72 ыстатыйа)
• 2 миэстэ: Kuchaai (25 ыстатыйа)
• 3 миэстэ: Сур Бөрө (3 ыстатыйа).

"Нэһилиэктэн төрүттээх дьон" номинация

• 1 миэстэ: Дьаҕаһын Cиэнэ (38 ыстатыйа)
• 2 миэстэ: Кыайаана (12 ыстатыйа)
• 3 миэстэ: Анна Ховрова (10 ыстатыйа).

Дьикти кыттыы

Маны таһынан аатын эппэтэх кыттааччы, хойутаан да буоллар, икки эрэ хонук иһигэр 91 ыстатыйаны Мэҥэ-Хаҥалас улууһун олохтоохторун туһунан (сүнньүнэн I Тыыллыма нэһилиэгин, Наахара, Ходоро уонна Хаптаҕай дьонун туһунан) суруйда. Бу аатын эппэтэх кыттааччы болдьоххо хапсыбата, ыстатыйаларын күрэс түмүктэммитин кэннэ икки-үс хонон баран суруйда, онон күрэскэ кыттыбата.

Кыттыбыт дьоҥҥо махтал!

Бу ааттаммыт дьон таһынан Таатта Таанньата, ‎Галя Федорова, ‎‎Лена Босикова-Федорова, ‎‎Soppuruon, GambitXMen*1983, Baidam_sakha, ‎Aincara, ‎Айталина Германовна диэн ааттарынан, миэстэлэспэтэх гынан баран, күрэскэ көхтөөх кыттыыны ылбыт, дьоһун кылааттарын киллэрбит дьоммутугар махталбытын тиэрдэбит! Барыгытыгар ситиһиилэри!

Тэрийээччилэр уонна өйөөбүт спонсордар

Бастатан туран улахан махталы, санааны сахпытын уонна тэрийиигэ кыттыбытын иһин «Сайдыс» эдэр учуонайдар уонна идэлээхтэр ассоциацияларын салайааччытыгар Алла Ноговицынаҕа этэбит. Кини баар буолан бу күрэс ситиһиилээхтик ыытылынна.

Барҕа махталбытын спонсордарга аныыбыт:

• Надежда Платонова («Уус Экспо» маҕаһыын),
• Евгений Григорьев, Владимир Федоров («Газстройпроект» хампаанньа),
• Василий Амбросов (урбаанньыт),
• Анатолий Асколонович Семенов (Технопарка, Куорат Дууматын дьокутаата),
• Александр Афанасьевич Романов (Ил Түмэн дьокутаата),
• Иван Тимофеев («Хард Стройинжиниринг» хампаанньа).

Эһиэхэ бары бикипиэдьийэһиттэр ааттарыттан саха омук кэскилигэр туһуланар, тылы көмпүүтэр эйгэтигэр киллэрэн үйэлээх үгэстиир үлэни өйөөбүккүт иһин махталбытын тиэрдэбит! Маннык, Эһиги курдук, барыһы кэтэспэккэ Бикипиэдьийэни өйүүр дьон баар буоланнар, бикипиэдьийэ көҥүл-аһаҕас билиини дьоҥҥо тарҕата туруоҕа диэн эрэнэбит!

Бириистэри уонна туоһу суруктары туттарыы

Манна ааттаммыт күрэс кыттааччылара Күрэскэ кыттыбыккыт иһин туоһу суругу уонна бириистэргитин тэрийээччилэртэн кэлэн ыларгытыгар көрдөһөбүт. Билсэр төлөпүөҥҥүт +7 924 661 88 отут үс.

Дьүүллүүр сүбэ быһаарыытын дьоҥҥо-сэргэҕэ тиэрдии

Түмүгү үөрүүлээх быһыыга-майгыга таһаарыы 2015 сыл сэтинньи 28 күнүгэр Дьокуускайга ыытыллыбыт "Тыл. Өй. Билии" кэмпириэнсийэ кэмигэр буолла. Спонсордар бэрэстэбиитэллэригэр Ил Түмэн дьокутаата Александр Романовка бикипиэдьийэһиттэр ааттарыттан Махтал сурук туттарылынна.

Маны таһынан тэрээһини сырдатар суруналыыстарга Күрэс туһунан пресс-релиз түҥэтилиннэ.